Παγκόσμιο θρίλερ - Συναγερμός μετά την υποβάθμιση των ΗΠΑ από τη Standard & Poor’s

Ρεπορτάζ: Γιώργος Κανελλόπουλος
Με αγωνιώδεις τηλεδιασκέψεις, που διήρκεσαν όλο το Σαββατοκύριακο, προσπάθησαν οι ηγέτες των μεγάλων χωρών του κόσμου και κεντρικοί τραπεζίτες να βρουν το φάρμακο για τον πανικό που έσπειρε στις διεθνείς αγορές η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ από τον περιβόητο οίκο αξιολόγησης Standard & Poor's.
Εως τα ξημερώματα γίνονταν προσπάθειες για περιορισμό των ανησυχιών των επενδυτών - προκειμένου να μην πάρει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις το πρόβλημα. Σύμφωνα μάλιστα με το Ρόιτερ η ΕΚΤ είναι έτοιμη να παρέμβει «αποφασιστικά» στις αγορές για να βάλει φρένο στην κλιμακούμενη κρίση χρέους.
Ηδη η Κίνα - που είναι ο μεγαλύτερος δανειστής των ΗΠΑ - εξέφρασε την ανησυχία της για τις εξελίξεις, ζητώντας, ούτε λίγο ούτε πολύ, μέτρα λιτότητας από τους Αμερικανούς προκειμένου να ανακτήσει τη σιγουριά ότι θα πάρει πίσω τα χρήματά της!
Η αμερικανική πλευρά προς το παρόν αρκείται σε άσφαιρες επιθέσεις προς τους οίκους αξιολόγησης - και είναι αρκετές οι φωνές στον διεθνή Τύπο για έλλειμμα (εκτός του οικονομικού...) ηγεσίας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι προς το παρόν κανείς από τους ισχυρούς της Γης δεν διέκοψε τις διακοπές του για να χειριστεί με κάποιον τρόπο την κρίση, που τείνει να λάβει διαστάσεις ντόμινο.
Θρίλερ που δίνει παγκόσμιες διαστάσεις στην κρίση χρέους άρχισε μετά την υποβάθμιση - πρώτη φορά στην Ιστορία - της αμερικανικής οικονομίας από τη Standard & Poor's. Παράλληλα κορυφώνεται η ανησυχία για την Ευρώπη αφού Ιταλία και Ισπανία δέχονται και αυτές επίθεση από τους κερδοσκόπους. Κρίσιμος παράγων είναι πλέον το πώς θα αντιδράσουν σήμερα οι αγορές στα νέα δεδομένα, αφού είναι ορατός ο κίνδυνος να γιγαντωθεί η κρίση σε επίπεδα ανάλογα με αυτά του 2008, όταν είχε κινδυνεύσει να καταρρεύσει ολόκληρο το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Κρίσιμη είναι η πορεία που θα ακολουθήσουν σήμερα τα χρηματιστήρια, οι αγορές συναλλάγματος, ομολόγων και εμπορευμάτων (χρυσός, πετρέλαιο κ.λπ.). Είναι ενδεικτικό ότι τα χρηματιστήρια στη Μέση Ανατολή, που ήταν χθες ανοιχτά, δέχθηκαν ισχυρές πιέσεις - στο Ντουμπάι ο βασικός δείκτης βρέθηκε να χάνει 5,5% και στο Τελ Αβίβ 7%.

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση κορυφαίοι πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ αλλά και από κάθε γωνιά του πλανήτη πραγματοποιούσαν χθες έκτακτες τηλεδιασκέψεις για να συντονίσουν τις προσπάθειές τους. Σε τηλεδιάσκεψη που πραγματοποίησαν χθες τα μέλη του Διοικητικού Συμβου λίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εξετάστηκε το θέμα της αγοράς ιταλικών και ισπανικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά, για να εκτονωθούν οι πιέσεις στο υπέρογκο πλέον κόστος δανεισμού των χωρών αυτών. Η κυβέρνηση της καγκελαρίου της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ και του προέδρου της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί σε χθεσινή ανακοίνωση επανέλαβαν τη δέσμευσή τους να εφαρμόσουν άμεσα όσα συμφωνήθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής της 21ης Ιουλίου για την Ελλάδα. Σημειώνεται ότι η Μέρκελ δέχθηκε χθες αυστηρή κριτική από τον διεθνή Τύπο, που την κατηγορεί ότι δεν έχει διακόψει τις διακοπές της (στο Νότιο Τυρόλο, στην Ιταλία) για να αντιμετωπίσει μαζί με τους λοιπούς ευρωπαίους ηγέτες την κρίση. Τηλεφωνικές συνομιλίες είχαν νωρίτερα και οι υπουργοί Οικονομικών των είκοσι ισχυρότερων χωρών του πλανήτη (G20), ενώ τηλεδιάσκεψη είχε προγραμματίσει και το G7 προτού ανοίξουν οι αγορές στην Ασία τα ξημερώματα σήμερα (ώρα Ελλάδος).

Σε μια κίνηση που δεν έχει προηγούμενο στην αμερικανική Ιστορία, η Standard & Poor's (S&P) υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ από ΑΑΑ σε ΑΑ+. Το σκεπτικό είναι ότι η Ουάσιγκτον δεν έλαβε αρκετά μέτρα για να σταθεροποιήσει την αμερικανική οικονομία, που έχει μεγάλα χρέη και ελλείμματα. Η S&P μάλιστα απειλεί ότι μπορεί να προβεί και σε νέα υποβάθμιση τους επόμενους μήνες.

Η Ουάσιγκτον έκανε άμεση αντεπίθεση αναφερόμενη σε «λάθος κρίση» και κατηγορώντας τον οίκο ότι έχει κάνει λάθος στους υπολογισμούς του κατά 2 τρισ. δολάρια. «Ενας εσφαλμένος υπολογισμός 2 τρισ. δολαρίων μιλάει από μόνος του», δήλωσε στον Τύπο εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών.