«O Σεπτέμβρης των αποχωρισμών…»

Γράφει η Αγγελική Ρουμελιώτου

Κοινωνική λειτουργός Κ. Υ. Μεσσήνης

Ένας μικρός Σεπτέμβρης βάζει τα κλάματα
που στο σχολειό τον πάνε να μάθει γράμματα
θέλει να παίξει ακόμα με τ' άστρα τ' ουρανού
πριν έρθουν πρωτοβρόχια και συννεφιές στο νου…

…ακούω στο ράδιο ένα χαριτωμένο τραγουδάκι. Πόσο αρέσκονται οι εκπομπές να μας ταξιδεύουν στο χρόνο με την παραμικρή αφορμή! Κι αν γεννήθηκες ταξιδιάρης , δε θες και πολύ. Ανοίγεις τα πανιά σου κι έφυγες, ακόμη και κλείνοντας τα μάτια…

Ένας μικρός Σεπτέμβρης είναι αυτός που από τότε που ήμασταν μικρά,  σήμαινε αποχωρισμός. Σήμαινε πρωτάκια, που με μια τεράστια σάκα στον ώμο και ένα δάκρυ που τρεμόπαιζε για να αντέξει να μη βγει, έπρεπε να πάρουν το μεγάλο δρόμο του σχολείου. «Μεγάλωσες» έλεγε η μαμά, «μεγάλωσα» έλεγε και εκείνο για να το ακούσει , για να το πιστέψει, για να το ακούσει κι ο χωρισμός που άρχιζε να μπαίνει στη ζωή του .

Βέβαια ο αποχωρισμός  πρωτομπήκε στη ζωή του, πολύ νωρίτερα, τότε που άρχιζε να συνειδητοποιεί ότι ήταν ένα διαφορετικό ανθρωπάκι από τούτη τη μαμά -που μέχρι τότε τη θεωρούσε ένα με αυτό. Τούτα όλα συμβαίνουν γύρω στο τέλος του πρώτου χρόνου, ίσως και λίγο νωρίτερα. Μη σας φαίνεται απλό… κάθε τι που θα αποχωρίζεται από τούτη τη στιγμή και μετά, θα φέρνει στη μνήμη της ψυχής τούτον εδώ το πρώτο αποχωρισμό.

«Μεγάλωσες», έλεγε η μαμά κι εκείνο αναρωτιόταν αν πρέπει  να αποχωρίζεται για να μεγαλώσει. Τούτα τα λιγοστά βήματα της πορείας του προς το σχολείο θα σημαίνουν μάθηση, ωριμότητα, χαρές, φίλους. Αλλά θα σημαίνουν και  «απώλειες», τις οποίες  μαθαίνεις να αντέχεις. Άρα δυναμώνεις , άρα ωριμάζεις, άρα μεγαλώνεις (στο σώμα αλλά κυρίως στη ψυχή). Μεγάλωμα είναι να μπορείς να ξεκινάς και να μαθαίνεις νέα πράγματα. Μεγάλωμα όμως είναι και να αντέχεις να αφήνεις πράγματα πίσω σου. Και  να μην  χρειάζεσαι άλλων φτερούγες  για να μπορείς να υπάρξεις.  Αυτά τα δύσκολα, οι χωρισμοί , η αναμονή, η προσαρμογή είναι αυτά που μας βοηθάνε να μεγαλώσουμε , να γίνουμε αυτό που είμαστε τελικά.

Καμιά φορά σκέφτομαι ότι αυτοί οι αποχωρισμοί, οι πρώτοι, οι μικροί και οι μεγαλύτεροι λίγο μετά, είναι που βοηθάνε και μας τους γονείς να γίνουμε  σοφοί γονείς. Να συνειδητοποιήσουμε ότι ο ρόλος μας είναι να δυναμώσουμε τα φτερά των παιδιών μας για να τα ανοίξουν για να γνωρίσουν τους δικούς τους καινούριους ορίζοντες. Τα παιδιά μας θα πρέπει να μην είναι εξαρτημένα διαρκώς από εμάς, για να μπορέσουν να γίνουν ώριμοι άνθρωποι ή απλά ΑΝΘΡΩΠΟΙ .Τούτο θα γίνει σταδιακά από την πρώτη μέρα της ζωής τους, από την πρώτη μέρα που αρχίζουν ουσιαστικά να  χωρίζονται από εμάς …  Για να μάθεις να ζεις καλά μαζί, θα πρέπει να μπορείς να ζεις καλά χωριστά.

Κάθε σπόρος ξέρει πώς να μετατραπεί σε δέντρο πέφτοντας σε γόνιμη γη

Απορροφώντας τους χυμούς που τον τρέφουν

Απλώνοντας τα κλαδιά και τα φύλλα του

Γεμίζοντας καρπούς και λουλούδια

Για να μπορέσει να δώσει ό,τι έχει να δώσει( Ιρ. Προγγόφ)

 Δέντρα λοιπόν τα παιδιά μας , δέντρα που ανθίζουν στο σπίτι, δέντρα που ανθίζουν στο σχολείο , δέντρα που ανθίζουν ανοίγοντας νέα κλαδιά, δέντρα που ανθίζουν και ωριμάζουν , δέντρα που θα γεμίσουν καρπούς  μόλις φτάσει η ώρα. Αρκεί να έχουν φτιάξει ρίζες … γιατί αν δεν έχουν γερές ρίζες , τίποτα δεν θα μπορέσουν να κάνουν και πουθενά δεν θα μπορέσουν να πάνε. Τις ρίζες, εμείς οι γονείς τις φτιάχνουμε για τα παιδιά μας, με υπομονή, με νιάσιμο, με ματιά διακριτική (και όχι επικριτική) με ενδιαφέρον , με αγάπη και κυρίως με  το παράδειγμα που δίνουμε.

Ο ρόλος του παρελθόντος ξεμυτίζει αργά για να υφάνει το «είναι» των παιδιών. Κι αν εμείς οι μεγάλοι τα πάμε καλά με το "φαίνεσθαι", τα παιδιά τα πάνε καλά με το «είναι». Και γι΄ αυτό  ό,τι βλέπουν κάνουνε, ό,τι ακούνε λένε  και στα ίχνη των βημάτων μας περπατούν. Και μάσκες να φοράμε, τα παιδιά ξέρουν να βρίσκουν χαραμάδες να τρυπώσουν παραμέσα και να δουν την πραγματική εικόνα. Οπότε, παράδειγμα θα γίνουμε αλλά και τούτο θέλει προσοχή. Δεν θέλει ακρότητες, δε θέλει υπερβολές γιατί το παιδί πνίγεται μέσα σ΄ αυτές και μόλις βρίσκει ευκαιρία θα αναζητά να βγάλει το κεφάλι του στον αέρα, για να πάρει ανάσα. Κι επειδή στην εφηβεία, μέσα στις φλέβες κυλά η επανάσταση , η αντίδραση, η ενεργητικότητα,  καμιά φορά τα παιδιά πάνε και χτυπάνε στο άλλο άκρο. Έτσι απλά και  χωρίς "γιατί", έτσι απλά για αντίδραση σε μας,  στο σύστημα (όπως λένε), στην κοινωνία.

Κάθε εμπειρία της ζωής, καθετί με το οποίο έχουμε έλθει σ΄ επαφή είναι μια σμίλη που λαξεύει , τροποποιεί , διαμορφώνει το άγαλμα της ζωής μας . Είμαστε μέρος όλων όσα συναντήσαμε στο δρόμο μας  , όπως σοφά αναφέρει ο Οrison Μarden.

Ρίζες λοιπόν δυνατές και φτερά δυνατά αλλά κυρίως φτερά δικά τους. Δύσκολο πράγμα  το να πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι το παιδάκι μας μεγάλωσε, δεν είναι πια εξαρτημένο από εμάς, είναι άντρας , είναι γυναίκα, φεύγει. Ακόμη και αν φεύγει για το καλό του. Φεύγει για να σπουδάσει, για να δουλέψει… πάντως φεύγει. 

«Και εγώ τώρα πρέπει να ξανάρθω στο σημείο από όπου ξεκίνησα. Πρόσωπο με πρόσωπο με μένα» θα ψιθύριζε ένας γονιός , αν μπορούσε να αντέξει αυτές τις σκέψεις.

Άρα, όσο πιο  ενεργή και ισορροπημένη ζωή έχουμε εμείς οι ίδιοι, τόσο πιο καλά θα προσαρμοστούμε στην ιδέα της ανάπτυξης του παιδιού . Και τόσο πιο καλά θα προσαρμοστεί και το ίδιο το παιδί στο νέο ξεκίνημα χωρίς να βιώνει ενοχές που έπαψε να είναι η συντροφιά, το δεκανίκι, το στήριγμα, η ελπίδα για τα γεράματα του γονιού του.

Κανένα παιδί δεν πρέπει να είναι η ελπίδα για τα γεράματα του γονέα . Κανένα, γιατί το παιδί θα εγκλωβιστεί εκεί και δεν θα μπορέσει να αναπτυχθεί. Θα είναι συντροφιά, στήριγμα, θα είναι ο γιος, η κόρη, θα είναι η διακριτική φροντίδα αλλά δεν θα είναι η ελπίδα, που χωρίς αυτήν ο γονιός δεν θα μπορεί να υπάρξει.

  Μεγαλώνουμε τα παιδιά μας για να ζήσουν τη δική τους ζωή και αυτό δεν παζαρεύεται. Τα μεγαλώνουμε για να πετάξουν δυνατά και να τα βλέπουμε , να τα καμαρώνουμε και να λέμε «Ναι είναι δικό μου παιδί» . Θα ακολουθήσουν όμως τη δική τους διαδρομή, τα δικά τους μονοπάτια.

Θα ακολουθήσουν τα βήματά τους  και μείς οι γονείς θα αγωνιούμε, θα χαιρόμαστε, θα χαμογελάμε, θα δακρύζουμε, θα κλαίμε και θα είναι σαν να βλέπουμε πως  ετούτα τα παιδιά  θα ανοίξουν δρόμους λίγο πιο πέρα από τους δρόμους που ανοίξαμε  εμείς.

 Θα  κοιτάμε διακριτικά τα βήματά τους και  θα σπρώχνουμε, σα το φύσημα του ανέμου ,όταν πρέπει.

Θα αγγίζουμε με ένα μικρό πούπουλο, ίσα για να ξεκινήσουν. Θα σκύβουμε να φροντίσουμε πληγές, μόλις παραπατήσουν.

Θα χαϊδεύουμε , μόλις πονέσουν.

Και θα καμαρώνουμε γιατί θα κρατάνε το μέλλον στα χέρια τους. Τούτα τα παιδιά πώς να τα φοβηθείς; Πώς να μην τους εμπιστευτείς το μέλλον;

Καλή χρονιά μικρά, μεγάλα και μεγαλύτερα μας παιδιά…