Μάρκος Πασάς (Πιτσιπιός)

 

Δέσποινα Παπαδοπούλου - Ανατς:                       Οι Φαναριώτες είναι μια περίπτωση αδικημένων από την ίδια τη νεοελληνική ιστορία.  Δεν ήσαν αποκλειστικά Κωνσταντινουπολίτες. Ανάμεσά τους ήταν πολλοί Έλληνες της διασποράς αλλά και γόνοι οικογενειών από την λεγόμενη «κυρίως Ελλάδα». Στην μετεπαναστατική  Ελλάδα  (συγκεκριμένα το 1924) βλέπουμε να εισάγεται ο όρος Φαναριώτες για να δηλωθούν οι Έλληνες που είχαν τα αρχοντικά τους δίπλα στο Πατριαρχείο, στο Φανάρι, οι οποίοι απέκτησαν θέσεις και αξιώματα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.            Ένα σοβαρό μέρος από αυτούς,  αντιτάχθηκε στην Επανάσταση του 1821, θεωρώντας ότι καταστρέφει την πορεία αναγέννησης του βυζαντινού κόσμου. Δεν πίστευαν ότι η Επανάσταση θα πετύχει, αλλά μόνον ότι  θα τινάξει στον αέρα το δικό τους σχέδιο που ήταν η μετατροπή του Οθωμανικού κράτους σε Νέα Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Οι  Φαναριώτες  ήσαν βέβαιοι πως με τους Τούρκους θα επαναληφθεί αυτό που συνέβη με τους Ρωμαίους κι έγινε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Βυζαντινή. Πόσο είχαν δίκιο  δεν θα το μάθουμε ποτέ, αφού η ιστορία προχώρησε μέσα από το 1821. Ωστόσο, ο μέγας ιστορικός και φιλόσοφος της Ιστορίας Άρνολντ Τόϋνμπυ υποστηρίζει πως είχαν δίκιο οι Φαναριώτες οι οποίοι άλλωστε είχαν ήδη  αναλάβει μέρος του οθωμανικού κρατικού μηχανισμού. Αντίθετα όμως με αυτή την εκτίμηση των πραγμάτων στάθηκαν οι περισσότεροι Έλληνες λόγιοι της εποχής που με επί κεφαλής τον αναμφίβολα σπουδαίο Αδαμάντιο Κοραή θεώρησαν τους Φαναριώτες φιλότουρκους και οιονεί προδότες – μολονότι πολλοί από αυτούς στάθηκαν υπερασπιστές του αγώνα της Επανάστασης και άλλοι χορηγοί της.                Οι Φαναριώτες εξυβρίσθηκαν και διώχτηκαν από τον Έλληνες της Ελλάδος. Απαγορεύθηκε ακόμη και να διδάσκουν στα σχολεία, ή να είναι δημόσιοι υπάλληλοι.   Η αποστροφή προς τους Φαναριώτες κράτησε και φανερώθηκε στους πρόσφυγες του 1922 με την προσβλητική και αρνητική υποδοχή των προσφύγων. Αλλά ας μη παρασύρομαι από την ιστορία.            Το θέμα μου είναι το συγκεκριμένο βιβλίο. Πρόκειται για τη βιογραφία του Φαναριώτη Μάρκου Πιτσιπιού, που έφθασε να ανακηρυχθεί Πασάς. Ο Μάρκος Πιτσιπιός κατάγεται από τη Χίο. Οι γονείς του μόλις  πρόλαβαν  να δραπετεύσουν από εκεί πριν αρχίσει η σφαγή της Χίου, και να καταφύγουν στη Σύρο. Εκεί γεννήθηκε ο Μάρκος λίγο μετά την έκρηξη του ΄21. Διαβάζοντας το βιβλίο της Δέσποινας Παπαδοπούλου- Ανάτς,  αισθανόμουν δέος μπροστά στη ψυχή αυτού του νέου, που αν και  γόνος θυμάτων,  αποφάσισε να γίνει ιατρός και να θεραπεύει τους διώκτες της οικογένειάς του. Κι όχι απλώς το κατάφερε να θεραπεύει, αλλά και ίδρυσε τον αντίστοιχο Ερυθρό Σταυρό της Τουρκίας, την Ερυθρά Ημισέληνο!            Μακάριοι είναι όσοι εγκωμιάζουν τους γονείς τους! Μα πόσο πιο πολύ άξιοι θαυμασμού είναι όσοι εγκωμιάζουν τους προγόνους τους! Και η συγκεκριμένη κυρία Δέσποινα Παπαδοπούλου- Ανάτς όχι μόνο έγραψε για τον προπάππο της Μάρκο πασά, αλλά συγκέντρωσε και πλήθος σπάνιων ντοκουμέντων από τη ζωή του, ζωή που δείχνει τη ζωή και τη δράση των Φαναριωτών μέσα στο οθωμανικό περιβάλλον.            Ομολογώ ότι το βιβλίο με διαπέρασε κι άρχισα να ψάχνω στη βιβλιοθήκη μου στοιχεία για τους Έλληνες αυτούς της Πόλης που η προσφορά τους στο γένος μας είναι παραθεωρημένη και διαστρεβλωμένη. Σας ευχαριστώ κ. Παπαδοπούλου!   Κριτικά σχόλια του Παναγιώτη Δρακόπουλου   Περισσότερες πληροφορίες

Copyright © 2021 Επτάλοφος Εκδόσεις, All rights reserved. You are receiving this email because you opted in via our website. Our mailing address is: Επτάλοφος Εκδόσεις Αρδητού 12-16 ΑΘΗΝΑ 11636 Greece Add us to your address book Want to change how you receive these emails? You can update your preferences or unsubscribe from this list.