9. Η σεληνιακή θρησκεία του Γιαχβέ και η αντανάκλασή της στον αραβισμό Βερολίνο, 13 Μαρτίου 1911

 Διαλέξεις του Ρούντολφ Στάινερ

Βιβλιογραφικός κατάλογος: GA 124

Το πνευματικό υπόβαθρο του κατά Μάρκον Ευαγγελίου

Μετάφραση: Βασίλης Κίτσιος – Δημήτρης Περούλας

9. Η σεληνιακή θρησκεία του Γιαχβέ και η αντανάκλασή της στον αραβισμό

Βερολίνο, 13 Μαρτίου 1911

Η σχέση της θρησκείας του Γιαχβέ με τη θρησκεία του Χριστού. Ο Μωαμεθανισμός ως αναβίωση της αρχαίας εβραϊκής θρησκείας του Γιαχβέ. Η συμβολή της ώθησης του Μωάμεθ και της Ώθησης του Χριστού από τον 6ο έως τον 12ο αιώνα. Το κύμα του ελληνισμού από τον 12ο έως τον 18ο αιώνα. Το ανανεωμένο ρεύμα του Βουδισμού μετά τον Γκαίτε. Ο θρύλος του Βαρλαάμ και του Ιωσαφάτ. Η διαμάχη μεταξύ Χαίκελ και Χις ως σύμπτωμα της ανάγκης για νέες έννοιες στη φυσική επιστήμη. Η δυσκολία των πνευματικών αληθειών.

Σήμερα θα ολοκληρώσουμε προς το παρόν τις μάλλον ασύνδετες μελέτες του Ευαγγελίου του Μάρκου για αυτόν τον χειμώνα. Τα αποσπάσματα που αναφέρθηκαν στην τελευταία διάλεξη, σύμφωνα με τα οποία ζούμε σε μια μεταβατική περίοδο, είναι το κλειδί για τις ιδέες που μας απασχόλησαν ιδιαίτερα. Ακόμη και με μια επιφανειακή εξέταση της πνευματικής ζωής, διαπιστώνει κανείς ότι αναδύονται νέου είδους σκέψεις και ιδέες, αν και τα άτομα που βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της αναδιάταξης δύσκολα το συνειδητοποιούν. Θα ήταν καλό να αποκομίσουμε υλικό για σκέψη που θα μας βοηθήσει να προωθήσουμε τις ιδέες μας, για αυτό απόψε θέλω να σας δώσω ορισμένες προτάσεις που θα σας επιτρέψουν να επεξεργαστείτε την πνευματική-επιστημονική γνώση που σας έχει ήδη μεταδοθεί.

Όταν μιλάμε για μεταβατική περίοδο, καλό είναι να θυμόμαστε τη μεγάλη μεταβατική περίοδο στην εξέλιξη της ανθρωπότητας και ιδιαίτερα το κρίσιμο σημείο των γεγονότων της Παλαιστίνης. Από όσα έχουν ειπωθεί, γνωρίζουμε τη σημασία εκείνης της εποχής. Αν θέλουμε να σχηματίσουμε μια ιδέα για το πώς αυτή η εξαιρετικά σημαντική ιδέα, η ιδέα του Χριστού, προέκυψε από τις σκέψεις και τα συναισθήματα της αμέσως προηγούμενης περιόδου, πρέπει να θυμόμαστε ότι η ιδέα του Γιαχβέ ή Ιεχωβά είχε την ίδια σημασία για τους αρχαίους Εβραίους όσο η ιδέα του Χριστού για όσους έγιναν οπαδοί Του. Από άλλες διαλέξεις γνωρίζουμε επίσης ότι για όσους εμβαθύνουν στην ουσία του Χριστιανισμού, ο Γιαχβέ ή Ιεχωβά ουσιαστικά δεν διαφέρει από τον Ίδιο τον Χριστό. Πρέπει να κατανοήσουμε σαφώς ότι υπάρχει μια στενή σχέση μεταξύ της ιδέας του Γιαχβέ και της ιδέας του Χριστού. Είναι δύσκολο να συνοψίσουμε με λίγα λόγια αυτή τη σχέση στο σύνολό της. Το θέμα έχει αναπτυχθεί σε πολλές διαλέξεις και σειρές διαλέξεων τα τελευταία χρόνια, αλλά μπορώ να το απεικονίσω με μια εικόνα. Αρκεί να θυμηθείτε την εικόνα του ηλιακού φωτός που μπορεί να μας έρθει είτε απευθείας από τον Ήλιο είτε τη νύχτα με ανάκλαση από τη Σελήνη, ειδικά όταν είναι πανσέληνος. Σε τελική ανάλυση, το φως που προέρχεται από την πανσέληνο είναι ηλιακό φως, ακόμα κι αν είναι ανακλώμενο, και αυτό πράγματι διαφέρει από το ηλιακό φως που λαμβάνουμε απευθείας. Αν συμβολίζαμε τον Χριστό με το άμεσο ηλιακό φως, τότε θα έπρεπε να συμβολίσουμε τον Γιαχβέ με το ηλιακό φως που ανακλάται από τη Σελήνη και αυτό θα αντιπροσώπευε την ακριβή έννοια με την οποία πρέπει να γίνουν κατανοητές οι δύο ιδέες. Όσοι είναι σε κάποιον βαθμό εξοικειωμένοι με αυτό το θέμα θεωρούν τη μετάβαση από μια προσωρινή αντανάκλαση του Χριστού στον Γιαχβέ προς τον Ίδιο τον Χριστό ακριβώς όπως σκέφτονται τη διαφορά μεταξύ του ηλιακού φωτός και του σεληνιακού φωτός: Ο Γιαχβέ είναι μια έμμεση και ο Χριστός μια άμεση αποκάλυψη ενός και του αυτού Όντος. Όταν όμως σκεφτόμαστε με όρους εξέλιξης, πρέπει να φανταστούμε αυτό που είναι παράλληλο στον χώρο ως διαδοχικό στον χρόνο. Όσοι μιλούν για αυτά τα πράγματα από την άποψη του αποκρυφισμού θα πουν: Αν ονομάσουμε τη θρησκεία του Χριστού θρησκεία του Ήλιου –και μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή την έκφραση αν θυμηθούμε όσα ειπώθηκαν για τον Ζαρατούστρα– τότε μπορούμε τη θρησκεία του Γιαχβέ –την προσωρινή αντανάκλαση της θρησκείας του Χριστού– να την ονομάσουμε θρησκεία της Σελήνης. Έτσι, στην περίοδο που προηγήθηκε του Χριστιανισμού, η θρησκεία του Ήλιου προετοιμάστηκε από μια θρησκεία της Σελήνης. Θα μπορέσετε να καταλάβετε αυτό που θα πω τώρα μόνο αν συνειδητοποιήσετε ότι τα σύμβολα δεν επιλέγονται αυθαίρετα, αλλά συνδέονται βαθιά με το νόημά τους. Όταν μια κοσμοθεωρία ή μια παγκόσμια θρησκεία συνδέεται με ένα σύμβολο, όσοι χρησιμοποιούν το σύμβολο με επαρκή γνώση γνωρίζουν ότι είναι στενά και ουσιαστικά συνδεδεμένο με αυτό που αντιπροσωπεύει. Σήμερα, οι άνθρωποι έχουν χάσει σε μεγάλο βαθμό την αντίληψη του συμβόλου της Σελήνης για την παλιά θρησκεία του Γιαχβέ και, σε κάποιον βαθμό, και του συμβόλου του Ήλιου για τη θρησκεία του Χριστού. Αλλά όταν οι κοσμοθεωρίες είναι πλήρως γεμάτες με το νόημα τέτοιων συμβόλων, πρέπει αυτά να ληφθούν υπόψη.

Θυμηθείτε πώς έχω περιγράψει την πορεία της εξέλιξης της ανθρωπότητας. Πρώτα είναι μια κάθοδος, που ξεκινά όταν ο άνθρωπος εκδιώχθηκε από τον πνευματικό κόσμο και βυθίστηκε όλο και πιο βαθιά στην ύλη. Και αν απεικονίσουμε τη γενική πορεία της εξέλιξης, μπορούμε να σκεφτούμε ότι το χαμηλότερο σημείο επιτεύχθηκε την εποχή της Ώθησης του Χριστού, μετά την οποία η κάθοδος μετατράπηκε σταδιακά σε άνοδο. Η Ώθηση του Χριστού άρχισε να δρα στο χαμηλότερο σημείο και θα συνεχίσει να δρα μέχρι η Γη να ολοκληρώσει την αποστολή της.

Η εξέλιξη όμως είναι μια περίπλοκη διαδικασία και ορισμένες πτυχές της αποτελούν συνέχεια των ωθήσεων που δόθηκαν σε προηγούμενες εποχές. Ένα τέτοιο εξελικτικό γεγονός συνέβη μέσω της Ώθησης του Χριστού. Η Ώθηση του Χριστού που δόθηκε στην αρχή της εποχής μας προχωρά, κατά κάποιον τρόπο, σε ευθεία γραμμή, γινόμενη όλο και πιο ισχυρή στις ψυχές των ανθρώπων, μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος της ανθρώπινης εξέλιξης, όταν από τις ψυχές των ανθρώπων θα καταλάβει ολόκληρη τη ζωή στη Γη. Όλη η μετέπειτα ιστορία θα είναι απόδειξη της ανάπτυξης και της επίδρασης αυτής της Ώθησης σε ένα υψηλότερο και πιο τέλειο στάδιο. Πολλές τέτοιες ωθήσεις λειτουργούν στον κόσμο με τον ίδιο τρόπο.

Υπάρχουν όμως και άλλες ωθήσεις και παράγοντες στην εξέλιξη που δεν μπορούμε να πούμε ότι προχωρούν σε ευθεία γραμμή. Μερικές από αυτές τις ωθήσεις έχουν ήδη αναφερθεί. Στη μετατλαντική εξέλιξη διακρίνουμε επτά πολιτισμικές εποχές: την αρχαία ινδική, στη συνέχεια την αρχαία περσική, την αιγυπτοχαλδαϊκή, την ελληνορωμαϊκή και τη δική μας 5η εποχή, την οποία θα ακολουθήσουν άλλες δύο. Η ελληνορωμαϊκή εποχή, κατά τη διάρκεια της οποίας έλαβε χώρα το Γεγονός του Χριστού, είναι η μεσαία από τις επτά εποχές. Στην 5η εποχή, ορισμένα γεγονότα που είναι χαρακτηριστικά της 3ης εποχής –της αιγυπτοχαλδαϊκής– επαναλαμβάνονται αλλά με διαφορετική μορφή. Η Ώθηση του Χριστού δόθηκε στη μεσαία εποχή και η 3η εποχή επαναλαμβάνεται κατά κάποιον τρόπο στην 5η. Μια παρόμοια σχέση υπάρχει μεταξύ της 6ης και της 2ης εποχής και επίσης μεταξύ της 7ης και της 1ης. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ισχυρούς παράγοντες της εξέλιξης, οι οποίοι θα αποκαλυφθούν με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορούμε να εφαρμόσουμε σε αυτούς τη βιβλική φράση: «οἱ πρῶτοι ἔσονται ἔσχατοι» (Ματθ. κʹ16). Η αρχαία ινδική εποχή θα επανεμφανιστεί στην 7η με διαφορετική αλλά αναγνωρίσιμη μορφή.

Εδώ έχουμε έναν άλλον τρόπο με τον οποίο το παρελθόν επιδρά στο μέλλον. Αυτός ο άλλος τρόπος προκύπτει από το γεγονός ότι μικρότερες περίοδοι μπορεί επίσης να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της εξέλιξης. Έτσι, οι συνθήκες που επικρατούσαν στην προχριστιανική εποχή, κατά τη διάρκεια του αρχαίου εβραϊκού πολιτισμού, επανεμφανίστηκαν αργότερα στη μετά Χριστόν εποχή, επικαλύπτοντας κατά κάποιον τρόπο την Ώθηση του Χριστού, έτσι ώστε αυτό που είχε προετοιμαστεί στο πλαίσιο της θρησκείας του Γιαχβέ ή Ιεχωβά, επανεμφανίστηκε με έναν συγκεκριμένο τρόπο αργότερα και επέδρασε στους άλλους παράγοντες που είχαν μέχρι τότε αναπτυχθεί.

Αν, λοιπόν, προσπαθήσουμε να περιγράψουμε με ένα σύμβολο αυτό που δεν μπορούμε να αναλύσουμε επαρκώς σήμερα λόγω έλλειψης χρόνου, μπορούμε να πούμε: Λαμβάνοντας τη Σελήνη, σε αντίθεση με τον Ήλιο, ως σύμβολο που αντιπροσωπεύει τη θρησκεία του Γιαχβέ, μπορούμε να περιμένουμε ότι μια παρόμοια μορφή πίστης, που παρακάμπτει κατά κάποιον τρόπο την Ώθηση του Χριστού, θα εμφανιστεί αργότερα ως ένα είδος σεληνιακής θρησκείας. Και πράγματι αυτό συνέβη. Η παλιά θρησκεία του Γιαχβέ αναδύθηκε ξανά μετά το Γεγονός του Χριστού, στη θρησκεία του ημισελήνου, μεταφέροντας παλαιότερες τάσεις στη μετά Χριστόν εποχή. Αν δεν παίρνετε τα πράγματα επιφανειακά, η χρήση της Σελήνης και της ημισελήνου ως σύμβολα για αυτές τις δύο θρησκείες δεν θα είναι κάτι για να χαμογελάσετε, γιατί πράγματι ισχύει ότι μια θρησκεία ή μια κοσμοθεωρία και το αντίστοιχο σύμβολο συνδέονται στενά. Έτσι, σε μια μεταγενέστερη περίοδο έχουμε την επανάληψη μιας προηγούμενης, παραλείποντας τις ενδιάμεσες φάσεις. Αυτό συμβαίνει στο τελευταίο τρίτο της ελληνορωμαϊκής εποχής η οποία, από απόκρυφη άποψη, θεωρούμε ότι διήρκεσε μέχρι τον 12ο με 13ο αιώνα. Αφήνοντας εκτός μια περίοδο 600 ετών, αυτό σημαίνει ότι από τον 6ο αιώνα μ.Χ. και ασκώντας μια πολύ έντονη επιρροή σε όλους τους παράγοντες της εξέλιξης, έχουμε τη θρησκεία που έφεραν οι Άραβες από την Αφρική στην Ισπανία· αυτό αντιπροσωπεύει μια επανεμφάνιση, σε διαφορετική μορφή, της σεληνιακής θρησκείας του Γιαχβέ, αγνοώντας την ενδιάμεση Ώθηση του Χριστού. Δεν θα αναλύσουμε τώρα όλα τα χαρακτηριστικά που έφερε η θρησκεία του Μωάμεθ, αλλά είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η Ώθηση του Χριστού αγνοείται σε αυτή τη θρησκεία του Μωάμεθ, η οποία ήταν στην πραγματικότητα μια αναβίωση του μονοθεϊσμού του Μωυσή. Ωστόσο, αυτή η ιδέα του ενός Θεού περιελάμβανε πολλά στοιχεία που προέρχονταν από άλλες πηγές, για παράδειγμα από την αιγυπτοχαλδαϊκή κοσμοθεωρία, η οποία παρείχε μια επακριβή γνώση της σύνδεσης των γεγονότων στον έναστρο ουρανό με τα γήινα γεγονότα. Έτσι, οι σκέψεις και οι ιδέες των Αιγυπτίων, των Χαλδαίων, των Βαβυλωνίων και των Ασσυρίων εμφανίζονται ξανά στη θρησκεία του Μωάμεθ, αλλά διαποτισμένες από τον έναν Θεό, τον Γιαχβέ ή Ιεχωβά. Από επιστημονική άποψη, αυτό που συναντάμε στους Άραβες είναι ένα είδος συνένωσης των όσων δίδασκαν οι ιερείς της Αιγύπτου και της Χαλδαίας με όσα δίδασκε η αρχαία εβραϊκή θρησκεία του Γιαχβέ.

Σε μια τέτοια διαδικασία δεν υπάρχει μόνο συνένωση, αλλά και απόρριψη και εξάλειψη. Όλα όσα προέρχονταν από την ενορατικότητα έπρεπε να απορριφθούν και οι άνθρωποι έπρεπε να βασίζονται εξ ολοκλήρου στη λογική και τη διανοητική σκέψη. Ως εκ τούτου, οι έννοιες που ανήκουν στην αιγυπτιακή τέχνη της θεραπείας και στη χαλδαϊκή αστρονομία –οι οποίες και στους δύο αυτούς λαούς είχαν προκύψει ενορατικά– βρίσκονται στον αραβικό κόσμο του Μωάμεθ σε μια διανοητική και εξατομικευμένη μορφή. Έτσι, από τους Άραβες εισήχθη στην Ευρώπη κάτι που πέρασε από ένα φίλτρο, όπως θα λέγαμε. Οι παλιές έννοιες των Αιγυπτίων και των Χαλδαίων απογυμνώθηκαν από το ενορατικό τους περιεχόμενο και αναδιαμορφώθηκαν σε αφηρημένες μορφές. Επανεμφανίστηκαν στη θαυμαστή επιστήμη των Αράβων, οι οποίοι εισέβαλαν στην Ευρώπη από την Αφρική μέσω της Ισπανίας. Ενώ ο Χριστιανισμός έφερε μια ώθηση που ήταν ουσιαστικά για την ανθρώπινη ψυχή, η μεγαλύτερη ώθηση για το ανθρώπινο κεφάλι, για την ανθρώπινη νόηση, ήρθε έτσι από τους Άραβες. Χωρίς βαθιά γνώση της πορείας που ακολούθησε η εξέλιξη της ανθρωπότητας, είναι αδύνατον να σχηματίσει κανείς ιδέα για το πόσα έχει προσφέρει στην ανθρωπότητα η κοσμοθεωρία που αναδύθηκε σε μια νέα μορφή υπό το σύμβολο της Σελήνης. Ο Κέπλερ και ο Κοπέρνικος δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν χωρίς τις ωθήσεις που έφεραν οι Άραβες στην Ευρώπη. Διότι ο παλιός τρόπος σκέψης εμφανίζεται ξανά, αλλά τώρα απογυμνωμένος από την αρχαία ενορατικότητα, όταν η 3η πολιτισμική εποχή γνώρισε την αναγέννησή της στην 5η εποχή μας, στη σημερινή αστρονομία μας, στη σημερινή μας επιστήμη γενικότερα.

Έτσι, η πορεία της εξέλιξης είναι τέτοια που, από τη μία πλευρά, η Ώθηση του Χριστού διεισδύει απευθείας στους ευρωπαϊκούς λαούς μέσω της Ελλάδας και της Ιταλίας και, από την άλλη πλευρά, ένα πιο νότιο ρεύμα παρακάμπτει την Ελλάδα και την Ιταλία και ενώνεται έτσι με τις επιρροές που έφεραν οι Άραβες.

 

Μόνο μέσω της ένωσης του Χριστιανισμού και του Μωαμεθανισμού θα μπορούσε να προκύψει αυτό που ουσιαστικά αποτελεί τον σύγχρονο πολιτισμό μας κατά τη διάρκεια αυτής της σημαντικής περιόδου. Για λόγους που δεν θα αναλύσω σήμερα, πρέπει να λάβουμε υπόψη περιόδους έξι με εξίμισι αιώνων ακριβώς για τέτοιες ωθήσεις όπως αυτή που περιέγραψα τώρα. Πράγματι, έξι αιώνες μετά το Γεγονός του Χριστού, εμφανίζεται η ανανεωμένη λατρεία της Σελήνης, η αραβική λατρεία της Σελήνης, η οποία επεκτείνεται και διαδίδεται στην Ευρώπη και, μέχρι τον 13ο αιώνα, εμπλουτίζει τον χριστιανικό πολιτισμό που είχε λάβει τις άμεσες ωθήσεις του από άλλες οδούς. Υπήρχε μια συνεχής ανταλλαγή. Αν γνωρίζετε έστω την εξωτερική πορεία των γεγονότων, αν γνωρίζετε πώς στα μοναστήρια της δυτικής Ευρώπης –παρόλο που πολεμούσαν τους Άραβες– οι αραβικές ιδέες βρήκαν τον δρόμο τους στην επιστήμη, θα γνωρίζετε επίσης ότι μέχρι τα μέσα του 13ου αιώνα –και πάλι μια πολύ σημαντική χρονική στιγμή– η αραβική ώθηση και η άμεση χριστιανική ώθηση ήσαν αλληλένδετες.

Βλέπετε λοιπόν ότι στην πραγματικότητα η άμεση Ώθηση του Χριστού ακολούθησε διαφορετικές οδούς από αυτές που ακολούθησαν οι ωθήσεις που ρέουν ως παράπλευρα ρεύματα για να ενωθούν μαζί της. Έξι αιώνες μετά το Γεγονός του Χριστού, ως αποτέλεσμα γεγονότων που δεν είναι εύκολο να περιγραφούν αν και είναι γνωστά σε κάθε αποκρυφιστή, ένα νέο κύμα πολιτισμού εμφανίστηκε στην Ανατολή, έφτασε μέσω της Αφρικής και της Ισπανίας στην πνευματική ζωή της Ευρώπης και ενώθηκε με την Ώθηση του Χριστού που είχε ακολουθήσει διαφορετικούς οδούς. Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι τα σύμβολα του Ήλιου και της Σελήνης συγχωνεύτηκαν μεταξύ τους από τον 6ο με 7ο αιώνα έως τον 12ο με 13ο αιώνα, δηλαδή και πάλι σε μια περίοδο που διήρκεσε περίπου έξι αιώνες.

Αφού αυτή η διαδικασία αλληλεπίδρασης ολοκληρώθηκε κατά κάποιον τρόπο, προέκυψε κάτι νέο, κάτι που βρισκόταν σε προετοιμασία από τον 12ο με 13ο αιώνα περίπου. Είναι ενδιαφέρον ότι σήμερα ακόμη και η συμβατική επιστήμη αναγνωρίζει ότι κάτι ανεξήγητο διαπέρασε τις ψυχές των Ευρωπαίων εκείνη την εποχή. Η επιστήμη το θεωρεί ανεξήγητο, αλλά ο αποκρυφισμός γνωρίζει ότι σε αυτή την περίοδο, σαν να ακολουθούσε την Ώθηση του Χριστού, κάτι που προέκυψε από την 4η μετατλαντική εποχή εγχύθηκε πνευματικά στις ψυχές των ανθρώπων: οι καρποί του ελληνικού πολιτισμού αποτέλεσαν ένα επόμενο κύμα. Αυτή την περίοδο την ονομάζουμε Αναγέννηση· πρόκειται για τον πολιτισμό που κατά τους επόμενους αιώνες εμπλούτισε όλα όσα ήδη υπήρχαν. Και πάλι εδώ υπήρξε μια επίδραση μετά από μια περίοδο έξι αιώνων από την εισροή του αραβισμού. Σε αυτό το σημείο της εξέλιξης, η ελληνική εποχή –που βρίσκεται στο μέσο των επτά μετατλαντικών εποχών– γνώρισε μια ανανέωση στην Αναγέννηση. Στη συνέχεια, υπάρχει και πάλι μια περίοδος έξι αιώνων, κατά τη διάρκεια της οποίας το ελληνικό κύμα φτάνει στην ολοκλήρωσή του. Αυτό μας φέρνει στην περίοδο που ζούμε εμείς οι ίδιοι. Ζούμε σήμερα στην αρχή μιας μεταβατικής περιόδου πριν από την έναρξη του επόμενου κύματος πολιτισμού έξι αιώνων, όπου θα εισβάλλει κάτι εντελώς νέο, όπου η Ώθηση του Χριστού πρόκειται να εμπλουτιστεί με κάτι νέο. Αφού ο πολιτισμός της Σελήνης αναβίωσε στη θρησκεία που συμβολίζεται από την ημισέληνο και ολοκληρώθηκε κατά την περίοδο της Αναγέννησης, έχει έρθει πλέον ο καιρός που η Ώθηση του Χριστού πρέπει να απορροφήσει ένα άλλο παράπλευρο ρεύμα. Η εποχή μας έχει μια ιδιαίτερη σχέση με αυτό το παράπλευρο ρεύμα. Αλλά πρέπει να κατανοήσουμε σαφώς τι σημαίνει η εισροή αυτού του νέου ρεύματος για τον δικό μας πολιτισμό. Όλα αυτά είναι απόλυτα σύμφωνα με ένα απόκρυφο σχέδιο, με ένα απόκρυφο σύστημα θα μπορούσαμε επίσης να πούμε.

Αν σκεφτούμε τη Σελήνη, τον Ερμή, την Αφροδίτη, τον Ήλιο –με την παλιά και όχι με τη νέα σειρά– θα πρέπει, αφού η ανανέωση της επιρροής της Σελήνης έφτασε στην ολοκλήρωσή της κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης, να περιμένουμε την εισροή ενός άλλου ρεύματος, στο οποίο ορθώς θα μπορούσαμε να αποδώσουμε το σύμβολο του Ερμή. Αν ο συμβολισμός μας είναι σωστός, τότε όπως ακριβώς ο αραβισμός μπορούσε να χαρακτηριστεί ως σεληνιακή επιρροή, έτσι θα μπορούσαμε να πούμε θεωρητικά ότι τώρα αντιμετωπίζουμε την προοπτική της εισροής ενός κύματος που μπορεί να χαρακτηριστεί ως επιρροή του Ερμή.

Αν κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο προχωρά η εξέλιξη, μπορούμε δικαιολογημένα να ονομάσουμε τον Γκαίτε ως το τελευταίο μεγάλο πνεύμα που συνδύασε στην ψυχή του την πληρότητα της επιστήμης –δηλαδή του διανοητισμού εμπλουτισμένου από τον αραβισμό– του Χριστιανισμού και του πολιτισμού της Αναγέννησης. Θα πρέπει λοιπόν να περιμένουμε από αυτόν να αντιπροσωπεύει μια υπέροχη σύνθεση των τριών αυτών στοιχείων. Και πράγματι, έχοντας μελετήσει τον Γκαίτε όπως κάνουμε εδώ και χρόνια, μπορούμε εύκολα να αναγνωρίσουμε ότι αυτά τα στοιχεία συνυπάρχουν στην ψυχή του. Αλλά, σύμφωνα με τα όσα ειπώθηκαν για τους κύκλους των έξι αιώνων, δεν πρέπει να περιμένουμε να βρούμε στον Γκαίτε κανένα ίχνος της επιρροής του Ερμή. Αυτό εμφανίστηκε ως κάτι νέο μετά τον Γκαίτε. Και εδώ είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι ο μαθητής του Γκαίτε, ο Σοπενχάουερ, εμφανίζει ήδη σημάδια αυτής της επιρροής του Ερμή. Έχω πει ότι η φιλοσοφία του Σοπενχάουερ έχει επηρεαστεί από την ανατολική σοφία, ιδιαίτερα από τον Βουδισμό. Ο Ερμής θεωρείται πάντα ως το σύμβολο του Βουδισμού. Έτσι, μετά την εποχή του Γκαίτε, υπήρξε μια αναβίωση της επιρροής του Βούδα –ο Βούδας είναι αντίστοιχος του Ερμή και ο Ερμής του Βούδα[1]– με τον ίδιο τρόπο που η επιρροή της Σελήνης επανεμφανίστηκε στον αραβισμό. Αυτό το παράπλευρο ρεύμα, που εισέρευσε στο ευθύ ρεύμα της Ώθησης του Χριστού στην αρχή μιας νέας περιόδου έξι αιώνων, μπορεί επομένως να περιγραφεί ως αναβίωση του Βουδισμού –με τους περιορισμούς που υποδείχθηκαν στη δημόσια διάλεξή μου για τον Βούδα.[2]

Τώρα μπορούμε να ρωτήσουμε: Ποιο είναι το ευθύ ρεύμα του πολιτισμού που ρέει προς το μέλλον; Είναι το ρεύμα του Χριστού. Και ποια είναι τα παράπλευρα ρεύματα; Πρώτον, υπάρχει το αραβικό ρεύμα που ρέει στο κύριο ρεύμα, στη συνέχεια κάνει μια παύση και τελικά περνά στον πολιτισμό της Αναγέννησης. Τώρα λαμβάνει χώρα μια ανανεωμένη εισροή του ρεύματος του Βούδα. Για όποιον είναι σε θέση να δει αυτά τα πράγματα υπό το σωστό πρίσμα, είναι προφανές ότι πρέπει να απορροφήσουμε εκείνα τα στοιχεία του ρεύματος του Βούδα που μέχρι τώρα δεν υπήρχαν στον δυτικό πολιτισμό. Ήδη βλέπουμε πώς ορισμένα στοιχεία του ρεύματος του Βούδα εισέρχονται στην πνευματική ανάπτυξη της Δύσης, για παράδειγμα, η διδασκαλία της μετενσάρκωσης και του κάρμα. Αλλά υπάρχει και κάτι άλλο που πρέπει να εντυπώσουμε σταθερά στην ψυχή μας: Κανένα από αυτά τα παράπλευρα ρεύματα δεν θα είναι ποτέ σε θέση να ρίξει φως στο κεντρικό γεγονός της κοσμοαντίληψής μας, της Πνευματικής μας Επιστήμης. Το να περιμένουμε από τον Βουδισμό ή οποιαδήποτε άλλη προχριστιανική ανατολική θρησκεία που αναβιώνει στην εποχή μας να μας διαφωτίσει σχετικά με τη φύση του Χριστού δεν θα ήταν πιο έξυπνο από το να περίμεναν οι Ευρωπαίοι χριστιανοί κάτι τέτοιο από τους Άραβες που είχαν εξαπλωθεί στην Ισπανία. Οι άνθρωποι της Ευρώπης εκείνη την εποχή γνώριζαν πολύ καλά ότι η ιδέα του Χριστού ήταν ξένη προς τους Άραβες, ότι οι Άραβες δεν μπορούσαν να πουν τίποτα ουσιαστικό για τον Χριστό. Και όταν έλεγαν κάτι, επρόκειτο για ιδέες που δεν αντιστοιχούσαν στην αληθινή ιδέα του Χριστού. Οι διάφοροι προφήτες μέχρι τον Σαμπατάι Τσεβί,[3] που εμφανίστηκαν ως ψευδομεσσίες χωρίς καμία κατανόηση της Ώθησης του Χριστού, προέρχονταν όλοι από τον αραβικό κόσμο. Επομένως, είναι προφανές ότι η συμβολή αυτού του αραβικού παράπλευρου ρεύματος αποτελούνταν από εντελώς διαφορετικά στοιχεία και δεν μπορούσε να ρίξει φως στο κεντρικό μυστήριο του Χριστού.

Η στάση μας απέναντι στο ρεύμα που πλησιάζει σήμερα ως παράπλευρη τάση πρέπει να είναι η ίδια. Πρόκειται για μια αναβίωση μιας παλαιότερης τάσης και θα προωθήσει την κατανόηση της μετενσάρκωσης και του κάρμα, αλλά δεν μπορεί να φέρει καμία κατανόηση της Ώθησης του Χριστού. Διότι αυτό θα ήταν εξίσου παράλογο με το να ήθελαν οι Άραβες να διδάξουν στους Ευρωπαίους τη σωστή ιδέα για τον Χριστό, παρόλο που μπόρεσαν να τους μεταδώσουν πολλές ιδέες μέσα από ψευδομεσσίες, μέχρι την εποχή του Σαμπατάι Τσεβί. Τέτοια γεγονότα θα επαναληφθούν, γιατί η εξέλιξη της ανθρωπότητας μπορεί να προχωρήσει μόνο αν οι άνθρωποι είναι αρκετά ισχυροί ώστε να διακρίνουν αυτά τα πράγματα με όλο και μεγαλύτερη σαφήνεια.

Αυτό που θα διαπιστώσουμε είναι ότι η Πνευματική Επιστήμη που ιδρύθηκε από τον ευρωπαϊκό Ροδοσταυρισμό, με τον Χριστό ως κεντρική της ιδέα, θα εδραιωθεί παρά τα εξωτερικά εμπόδια και θα διεισδύσει στις καρδιές των ανθρώπων αψηφώντας όλους τους εξωτερικούς πειρασμούς. Από το βιβλίο μου «Απόκρυφη Επιστήμη»,[4] μπορείτε να καταλάβετε πώς η κεντρική ιδέα του Χριστού πρέπει να διεισδύσει στις ανθρώπινες ψυχές, πώς ο Χριστός είναι συνυφασμένος με την εξέλιξη όχι μόνο της ανθρωπότητας αλλά και ολόκληρου του κόσμου· έτσι θα είστε σε θέση να αναγνωρίσετε ποια είναι η ορθή πορεία της εξέλιξης. Αυτή την πορεία της Πνευματικής Επιστήμης θα μπορούν να την ακολουθήσουν όλοι όσοι κατανοούν τα λόγια από το Ευαγγέλιο του Μάρκου που αναφέρθηκαν στο τέλος της προηγούμενης διάλεξης: «Θα εμφανιστούν ψευδοχριστοί και ψευδοπροφήτες... αν κάποιος σας πει “να, εδώ είναι ο Χριστός” ή “να, εκεί είναι”, μην πιστεύετε». Αλλά εκτός από αυτό το ρεύμα υπάρχει και ένα άλλο, που ισχυρίζεται ότι γνωρίζει καλύτερα τη φύση του Χριστού από ό,τι η δυτική ροδοσταυρική Πνευματική Επιστήμη. Αυτό το άλλο ρεύμα θα εισαγάγει κάθε είδους ιδέες και διδασκαλίες που θα αναπτυχθούν φυσικά από το παράπλευρο ρεύμα του ανατολικού Βουδισμού. Και οι ευρωπαϊκές ψυχές θα δείξουν τη χειρότερη μορφή αδυναμίας αν δεν καταφέρουν να καταλάβουν ότι το ρεύμα του Βούδα ή του Ερμή έχει τόσο λίγο φως να ρίξει στην άμεση ανάπτυξη της ιδέας του Χριστού όσο είχε και ο αραβισμός στην εποχή του. Αυτό που λέω τώρα δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας ειδικής πίστης, δόγματος ή φαντασίωσης· προκύπτει από την αντικειμενική πορεία της παγκόσμιας εξέλιξης. Αν θέλετε, θα μπορούσα να αποδείξω με αριθμούς ή με τις τάσεις του πολιτισμού ότι τα πράγματα αναπόφευκτα θα είναι όπως διδάσκει η απόκρυφη επιστήμη.

Ωστόσο, σε σχέση με όλα αυτά πρέπει να γίνει μια διάκριση. Από τη μία πλευρά υπάρχει ο παλαιός ορθόδοξος ανατολικός Βουδισμός. Μπορεί να γίνει μια προσπάθεια να μεταφερθεί αυτός ως ένα σταθερό και αμετάβλητο σύστημα στην Ευρώπη και να δημιουργηθεί από αυτόν μια ιδέα για τον Χριστό. Από την άλλη πλευρά υπάρχει ο Βουδισμός που έχει εξελιχθεί περαιτέρω. Θα υπάρχουν άνθρωποι που θα σας πουν να σκεφτείτε τον Βούδα όπως ήταν πέντε με έξι αιώνες πριν από την εποχή μας και τις διδασκαλίες που διακήρυξε τότε. Αλλά συγκρίνετε αυτό με όσα έχει να πει η ροδοσταυρική Πνευματική Επιστήμη. Έχει να πει τα εξής: «Το λάθος είναι δικό σας, όχι του Βούδα, επειδή μιλάτε σαν ο Βούδας να παρέμεινε στο σημείο που είχε φτάσει πριν από τόσους αιώνες. Πιστεύετε ότι ο Βούδας δεν έχει προχωρήσει; Όταν μιλάτε έτσι, μιλάτε για μια διδασκαλία που ήταν σωστή για την εποχή εκείνη.» Εμείς όμως κοιτάζουμε τον Βούδα που έχει προχωρήσει και από τα πνευματικά ύψη ασκεί μια διαρκή επιρροή στον ανθρώπινο πολιτισμό. Κοιτάζουμε τον Βούδα όπως περιγράφηκε στις μελέτες μας για το Ευαγγέλιο του Λουκά,[5] ο οποίος άσκησε επιρροή πάνω στον Ιησού της γενεαλογικής γραμμής Νάθαν του οίκου Δαβίδ. Κοιτάζουμε τον Βούδα όπως εξελίχθηκε περαιτέρω στον πνευματικό κόσμο, και ο οποίος διακηρύσσει από εκεί τις αλήθειες που έχουν θεμελιώδη σημασία για την εποχή μας.

Κάτι παράξενο έχει συμβεί στο δογματικό Χριστιανισμό της Δύσης. Μέσα από μια περίεργη αλληλουχία περιστάσεων, μια μορφή παρόμοια με τον Βούδα έχει εμφανιστεί ανάμεσα στους χριστιανούς αγίους. Θα θυμάστε ότι μίλησα κάποτε για έναν θρύλο που ήταν διαδεδομένος σε όλη την Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα, τον θρύλο του Βαρλαάμ και του Ιωσαφάτ.[6] Έλεγε περίπου τα εξής: Κάποτε ήταν ένας Ινδός βασιλιάς που είχε έναν γιο. Στα πρώτα του χρόνια ο γιος μεγάλωσε μακριά από κάθε ανθρώπινη δυστυχία και τη ζωή στον έξω κόσμο· ζούσε στο βασιλικό παλάτι, βλέποντας μόνο συνθήκες που συνέβαλλαν στην ανθρώπινη ευτυχία και ευημερία. Το όνομά του ήταν Ιωσαφάτ, αν και άλλαξε πολλές φορές και πήρε διάφορες μορφές: Ιωσαφάτ, Γιουντασάφ, Μπουντασάφ. Μέχρι μια ορισμένη ηλικία, ο Ιωσαφάτ ζούσε στο παλάτι του πατέρα του, χωρίς να γνωρίζει τίποτα για τον έξω κόσμο. Τότε, μια μέρα, τον οδήγησαν έξω από το παλάτι και γνώρισε τη ζωή στον κόσμο. Πρώτα είδε έναν λεπρό, μετά έναν τυφλό και μετά έναν υπερήλικα. Στη συνέχεια συνάντησε έναν χριστιανό ερημίτη, ονόματι Βαρλαάμ, ο οποίος έκανε τον Ιωσαφάτ να κατανοήσει το Χριστιανισμό και να μεταστραφεί σε αυτόν.

Δεν μπορείτε παρά να αναγνωρίσετε σε αυτόν τον θρύλο σαφείς αναφορές στην ιστορία του Βούδα. Και αυτός επίσης ήταν γιος Ινδού βασιλιά που ζούσε απομονωμένος από τον κόσμο, αργότερα οδηγήθηκε έξω από το παλάτι και είδε έναν λεπρό, έναν τυφλό και έναν υπερήλικα. Αλλά θα παρατηρήσετε ότι στον Μεσαίωνα προστέθηκε κάτι που δεν μπορεί να αποδοθεί στον Βούδα, συγκεκριμένα ότι ο Ιωσαφάτ ασπάστηκε τον Χριστιανισμό. Αυτό δεν θα μπορούσε να ειπωθεί για τον Βούδα.

Ο θρύλος προκάλεσε μια ορισμένη συνειδητοποίηση στους χριστιανούς, ιδιαίτερα σε εκείνους που ήσαν υπεύθυνοι για την κατάρτιση του αγιολογίου. Ήταν γνωστό ότι το όνομα Ιωσαφάτ, Γιουντασάφ, Μπουντασάφ, συνδέεται άμεσα με το όνομα Μποντισάτβα. Εδώ λοιπόν έχουμε αποδείξεις μιας αξιοσημείωτης σύνδεσης ενός χριστιανικού θρύλου με τη μορφή του Βούδα. Γνωρίζουμε ότι, σύμφωνα με την ανατολική παράδοση, ο Βούδας πέρασε στη Νιρβάνα, αφού παρέδωσε το στέμμα του Μποντισάτβα στον διάδοχό του, ο οποίος είναι τώρα Μποντισάτβα και στη συνέχεια θα γίνει ο μελλοντικός Μαιτρέγια Βούδας. Ο Βούδας εμφανίζεται ξανά στον θρύλο με τη μορφή του Ιωσαφάτ, και η ένωση του Βουδισμού με τον Χριστιανισμό υποδηλώνεται θαυμάσια από το γεγονός ότι ο Ιωσαφάτ περιλαμβάνεται μεταξύ των αγίων. Ο Βούδας θεωρούνταν τόσο άγιος που στον θρύλο ασπάστηκε τον Χριστιανισμό και από γιος Ινδού βασιλιά μπόρεσε δικαίως να συμπεριληφθεί μεταξύ των αγίων –αν και από την άλλη πλευρά αμφισβητήθηκε.

Από αυτό βλέπετε ότι ήταν γνωστό πού έπρεπε να αναζητηθεί η μεταγενέστερη μορφή του Βουδισμού ή μάλλον του Βούδα. Στους αόρατους κόσμους έχει εντωμεταξύ πραγματοποιηθεί η ένωση μεταξύ Βουδισμού και Χριστιανισμού. Ο Βαρλαάμ είναι η μυστηριώδης μορφή που φέρνει στον Χριστιανισμό τη γνώση του Μποντισάτβα, έτσι ώστε, αν ακολουθήσουμε την πορεία του Βουδισμού ως ένα διαρκές ρεύμα με την έννοια που υποδηλώνει ο θρύλος, μπορούμε να τον αποδεχτούμε μόνο στην αλλαγμένη μορφή με την οποία εμφανίζεται σήμερα. Για να κατανοήσουμε ενορατικά τις εμπνεύσεις του Βούδα, πρέπει να μιλάμε για αυτόν όπως πραγματικά υπάρχει για εμάς σήμερα. Ακριβώς όπως ο αραβισμός δεν ήταν ιουδαϊσμός και η σεληνιακή θρησκεία του Γιαχβέ δεν επανεμφανίστηκε στον αραβισμό με την αρχική της μορφή, έτσι και ο Βουδισμός –στον βαθμό που μπορεί να εμπλουτίσει τον δυτικό πολιτισμό– δεν θα εμφανιστεί στην παλιά του μορφή αλλά σε μια αλλαγμένη μορφή, επειδή το μεταγενέστερο δεν εμφανίζεται ποτέ ως απλή αντιγραφή του προγενέστερου.

Αυτές είναι σύντομες, αποσπασματικές παρατηρήσεις που έχουν ως στόχο να διεγείρουν τη σκέψη σχετικά με την εξέλιξη της ανθρωπότητας, και μπορείτε να τις επεξεργαστείτε οι ίδιοι. Αν λάβετε υπόψη όλα όσα μπορείτε να βρείτε από την ιστορική γνώση και παρακολουθήσετε την εξέλιξη της Ευρώπης από την άποψη της Πνευματικής Επιστήμης, θα δείτε καθαρά ότι έχουμε φτάσει τώρα στο σημείο όπου θα πραγματοποιηθεί μια συγχώνευση του Χριστιανισμού και του Βουδισμού, όπως συνέβη με τη θρησκεία του Γιαχβέ και του Χριστιανισμού. Ελέγξτε το με ό,τι μπορούν να σας πουν οι Ευρωπαίοι ιστορικοί, αλλά ελέγξτε το λαμβάνοντας υπόψη όλους τους παράγοντες· τότε θα δείτε ότι όλα όσα είπα είναι αλήθεια. Θα χρειαζόταν να μιλάμε για εβδομάδες αν θέλαμε να αναφερθούμε σε όλα όσα μπορεί να προσφέρει η ροδοσταυρική πνευματική κατεύθυνση στην Ευρώπη.

Και δεν είναι μόνο στην ιστορία που μπορείτε να βρείτε αποδείξεις για αυτά τα πράγματα. Αν το προσεγγίσετε σωστά, θα βρείτε αποδείξεις στη σύγχρονη φυσική επιστήμη και σε συναφείς τομείς. Αν ψάξετε με τον σωστό τρόπο, θα διαπιστώσετε ότι παντού οι νέες ιδέες εισβάλλουν, θα λέγαμε, στο παρόν, ενώ οι παλιές ιδέες καθίστανται άχρηστες και εξαφανίζονται. Από μια ορισμένη άποψη, οι στοχαστές και οι ερευνητές μας εργάζονται με ξεπερασμένες έννοιες, επειδή η μεγάλη πλειονότητα τους είναι ανίκανη να αφομοιώσει τις ιδέες και τις έννοιες που συνεισφέρει το νέο παράπλευρο ρεύμα, ιδιαίτερα όσον αφορά το θέμα της μετενσάρκωσης και του κάρμα, καθώς και ό,τι μπορεί να προσφέρει η Πνευματική Επιστήμη. Οι επιστήμονές μας εργάζονται με έννοιες που έχουν καταστεί άχρηστες. Αν εξετάσετε τη βιβλιογραφία οποιουδήποτε επιστημονικού πεδίου, θα συνειδητοποιήσετε πόσο οδυνηρό είναι συχνά για τους μελετητές το γεγονός ότι οι τρέχουσες έννοιες είναι τελείως ανεπαρκείς για την κατανόηση ένα σωρό γεγονότων που συνεχώς έρχονται στο φως.

Υπάρχει μια έννοια –σήμερα μόνο εν συντομία θα αναφερθώ σε αυτά τα θέματα– που εξακολουθεί να παίζει μεγάλο ρόλο σε ολόκληρο το φάσμα της επιστήμης: είναι η έννοια της κληρονομικότητας. Η έννοια της κληρονομικότητας, όπως εμφανίζεται στις διάφορες επιστήμες και στην καθημερινότητα, είναι απλά άχρηστη. Τα ίδια τα γεγονότα θα υποχρεώσουν τους ανθρώπους να αναγνωρίσουν ότι χρειάζονται άλλες έννοιες εκτός από την άχρηστη έννοια της κληρονομικότητας, όπως είναι σήμερα αποδεκτή σε πολλούς τομείς της επιστήμης. Θα γίνει σαφές ότι ορισμένα γεγονότα, που είναι ήδη γνωστά σήμερα σχετικά με την κληρονομικότητα του ανθρώπου και των συγγενικών του πλασμάτων, μπορούν να κατανοηθούν μόνο όταν υπάρχουν εντελώς διαφορετικές έννοιες. Όταν μιλάμε σήμερα για κληρονομικότητα σε διαδοχικές γενιές, πιστεύουμε ότι όλες οι ικανότητες ενός ανθρώπου μπορούν να αναχθούν σε μια κληρονομική γραμμή μέσω των άμεσων προγόνων του. Αλλά μόνο η έννοια της μετενσάρκωσης και του κάρμα θα καταστήσει δυνατή την αντικατάσταση των σημερινών συγκεχυμένων εννοιών με σαφείς έννοιες. Έτσι θα γίνει σαφές –και πάλι δεν θα μπω σε λεπτομέρειες– ότι πολλά από αυτά που γνωρίζουμε σήμερα για την ανθρώπινη φύση δεν έχουν καμία σχέση με την αλληλεπίδραση των δύο φύλων. Παρ’ όλα αυτά, μια μπερδεμένη επιστήμη εξακολουθεί να διδάσκει ότι όλα στον άνθρωπο έχουν την προέλευσή τους στη σύλληψη, μέσω της ένωσης του αρσενικού και του θηλυκού. Δεν είναι καθόλου αλήθεια ότι τα πάντα στον άνθρωπο συνδέονται με κάποιον τρόπο με αυτό που συμβαίνει στην άμεση φυσική εκδήλωση της ένωσης των φύλων. Θα πρέπει να σκεφτείτε αυτό το θέμα πιο προσεκτικά. Το αναφέρω αυτό μόνο ως μια πρόταση.

Το φυσικό σώμα του ανθρώπου, όπως γνωρίζετε, έχει μια μακρά ιστορία. Έχει περάσει από μια περίοδο του Κρόνου, μια περίοδο του Ήλιου, μια περίοδο της Σελήνης και τώρα περνά από την περίοδο της Γης. Η επίδραση του αστρικού σώματος άρχισε κατά τη διάρκεια της περιόδου της Σελήνης. Προηγουμένως δεν υπήρχε. Και φυσικά προκάλεσε μια αλλαγή στο φυσικό σώμα. Ως εκ τούτου, το φυσικό σώμα δεν εμφανίζεται σήμερα με τη μορφή που του έδωσαν οι δυνάμεις της περιόδου του Κρόνου και της περιόδου του Ήλιου, αλλά με τη μορφή που προκύπτει από αυτές τις δυνάμεις σε συνδυασμό με τις δυνάμεις του αστρικού σώματος και του Εγώ. Μόνο τα συστατικά του φυσικού σώματος που συνδέονται με την επίδραση του αστρικού σώματος στο φυσικό σώμα μπορούν να κληρονομηθούν ως αποτέλεσμα της ένωσης των φύλων, ενώ ό,τι στο φυσικό σώμα υπόκειται σε νόμους που ανάγονται στις περιόδους του Κρόνου και του Ήλιου δεν έχει καμία σχέση με τα φύλα. Ένα μέρος της φύσης του ανθρώπου λαμβάνεται απευθείας από τον μακρόκοσμο και όχι από την ένωση των φύλων. Αυτό σημαίνει ότι δεν προέρχονται όλα όσα φέρουμε μέσα μας από την ένωση των φύλων· μόνο όσα εξαρτώνται από το αστρικό σώμα προέρχονται από αυτή την ένωση. Επομένως, ένα μεγάλο μέρος της ανθρώπινης φύσης μας λαμβάνεται –για παράδειγμα μέσω της μητέρας– απευθείας από τον μακρόκοσμο και όχι από την έμμεση οδό της ένωσης με το άλλο φύλο. Πρέπει λοιπόν να διακρίνουμε στη φύση του ανθρώπου ένα μέρος που προέρχεται από την ένωση των φύλων και ένα άλλο μέρος που λαμβάνεται μέσω της μητέρας απευθείας από τον μακρόκοσμο. Δεν μπορεί να υπάρξει σαφήνεια σε αυτά τα θέματα έως ότου γίνει μια ακριβής διάκριση μεταξύ των επιμέρους μελών της φύσης του ανθρώπου, ενώ σήμερα όλα είναι ανακατεμένα. Το φυσικό σώμα δεν είναι κάτι αυτόνομο, αλλά σχηματίζεται μέσω της συνδυασμένης δράσης του αιθερικού σώματος, του αστρικού σώματος και του Εγώ· και πάλι πρέπει να διακρίνουμε τις δυνάμεις που οφείλονται στην άμεση επίδραση του μακρόκοσμου και εκείνες που οφείλονται στην ένωση των φύλων.

Αλλά και από την πατρική φύση λαμβάνεται κάτι που και πάλι δεν έχει καμία σχέση με την ένωση των φύλων. Ορισμένοι νόμοι και όργανα που δεν βασίζονται σε καμία περίπτωση στην κληρονομικότητα εμφυτεύονται απευθείας από τον μακρόκοσμο μέσω του μητρικού οργανισμού. Άλλοι προέρχονται από τον μακρόκοσμο μέσω πνευματικών καναλιών και εμφυτεύονται διά μέσου του πατρικού οργανισμού. Για όσα λαμβάνονται μέσω του μητρικού οργανισμού μπορούμε να πούμε ότι αυτός ο οργανισμός είναι το κέντρο μέσω του οποίου μεταδίδονται. Όμως αυτό που είναι ενεργό στον μητρικό οργανισμό δεν πηγάζει από καμία συνεργασία των φύλων αλλά συνεργάζεται με αυτό που προέρχεται από τον πατέρα, και αυτό επίσης δεν πηγάζει από καμία ένωση των φύλων αλλά από το πατρικό στοιχείο. Έτσι, λαμβάνει χώρα μια μακροκοσμική διαδικασία που εκφράζεται στα μέλη και τις μορφές του σώματος. Συνεπώς, όταν μιλάμε για την ανάπτυξη του ανθρώπινου εμβρύου, είναι εντελώς λάθος να βασίζουμε τα πάντα στην κληρονομικότητα, όταν στην πραγματικότητα ορισμένα στοιχεία λαμβάνονται απευθείας από τον μακρόκοσμο.

Εδώ λοιπόν έχουμε μια περίπτωση όπου τα ίδια τα γεγονότα ξεπερνούν κατά πολύ τις έννοιες που έχει στη διάθεσή της η επιστήμη, διότι αυτές οι έννοιες προέρχονται από προηγούμενες εποχές. Μπορεί τώρα να αναρωτηθείτε αν υπάρχουν στοιχεία που το επιβεβαιώνουν αυτό. Η δημοφιλής λογοτεχνία δεν έχει πολλά να πει, αλλά ο αποκρυφισμός είναι απολύτως σαφής σχετικά με αυτό. Και εδώ θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας σε κάτι, για το οποίο, ωστόσο, δεν μπορώ να δώσω παρά μόνο μια υπόδειξη. Υπάρχει μια αξιοσημείωτη αντίθεση μεταξύ δύο φυσιοδιφών και στοχαστών της εποχής μας, μια αντίθεση που έχει επίσης ευρύτερο αντίκτυπο και έχει επηρεάσει και άλλους. Οι χαρακτήρες των δύο φυσιοδιφών είναι πολύ ενδεικτικοί εδώ. Από τη μία πλευρά έχουμε τον Χαίκελ,[7] ο οποίος, επειδή επεξεργάζεται τα αξιοθαύμαστα δεδομένα του με βάση τις αρχαιότερες έννοιες, αποδίδει τα πάντα στην κληρονομικότητα και βασίζει σε αυτήν ολόκληρη την ανάπτυξη του εμβρύου. Και απέναντί του στέκεται ο Χις,[8] ο ζωολόγος και φυσιοδίφης, ο οποίος παραμένει πολύ πιστός στα δεδομένα ως έχουν και λόγω αυτού θα μπορούσε ίσως να κατηγορηθεί, με κάποια δικαιολογία, ότι δεν σκέφτεται αρκετά. Λόγω του ιδιαίτερου τρόπου με τον οποίο ερεύνησε τα δεδομένα του, ήταν υποχρεωμένος να αντιταχθεί στην έννοια της κληρονομικότητας όπως την πρότεινε ο Χαίκελ και επεσήμανε ότι ορισμένα όργανα και οργανικές δομές στον άνθρωπο μπορούν να εξηγηθούν μόνο αν απορριφθεί η άποψη ότι προέρχονται από την ένωση των φύλων. Ο Χαίκελ τον χλεύασε ότι απέδιδε την προέλευση του ανθρώπου σε μια παρθενική επιρροή που δεν βασίζεται σε καμία συνεργασία των φύλων. Αλλά στην πραγματικότητα αυτό είναι απόλυτα σωστό. Τα επιστημονικά γεγονότα μάς υποχρεώνουν σήμερα να παραδεχτούμε ότι αυτό που μπορεί να αποδοθεί στην ένωση των φύλων πρέπει να διακρίνεται από αυτό που προέρχεται απευθείας από τον μακρόκοσμο –κάτι που φυσικά για πολλούς σήμερα είναι μια εντελώς παράλογη ιδέα. Βλέπετε λοιπόν ότι ακόμη και στον τομέα των φυσικών επιστημών οδηγούμαστε προς νέες έννοιες. Βρισκόμαστε σε μια εξελικτική φάση όπου γίνεται σαφές ότι για να κατανοήσουμε πραγματικά τα γεγονότα που παρουσιάζει η επιστήμη, πρέπει να αποκτήσουμε μια σειρά από εντελώς νέες έννοιες, γιατί εκείνες που κληρονομήσαμε από προηγούμενες εποχές δεν επαρκούν πλέον.

Από όσα έχω πει, βλέπετε ότι στον πολιτισμό μας πρέπει να εισρεύσει ένα παράπλευρο ρεύμα. Αυτό είναι το ρεύμα του Ερμή, το οποίο εκδηλώνεται με το ότι όποιος βιώνει σήμερα μια απόκρυφη εξέλιξη, όπως έχει περιγραφεί στις διάφορες διαλέξεις, εισέρχεται στον πνευματικό κόσμο και βιώνει έτσι ορισμένα νέα γεγονότα και πραγματικότητες. Αυτά ρέουν προς αυτόν, εισρέουν στην ψυχή του. Αυτή η διείσδυση σε έναν άλλον κόσμο μπορεί να συγκριθεί με τον τρόπο με τον οποίο ένα ψάρι μεταφέρεται από το νερό στον αέρα, αλλά πρέπει πρώτα να έχει προετοιμαστεί μετατρέποντας τη νηκτική του κύστη σε πνεύμονες. Ομοίως, ένας άνθρωπος του οποίου η ικανότητα της αισθητηριακής αντίληψης εξελίσσεται σε πνευματική αντίληψη καθιστά την ψυχή του ικανή να χρησιμοποιεί ορισμένες δυνάμεις σε ένα διαφορετικό στοιχείο. Τότε βλέπει ένα σωρό άλλα πράγματα. Η ατμόσφαιρα σήμερα είναι γεμάτη με σκέψεις που μας υποχρεώνουν να κατανοήσουμε πραγματικά τα νέα επιστημονικά δεδομένα που εμφανίζονται στο φυσικό επίπεδο. Ο πνευματικός ερευνητής μπορεί να διεισδύσει στην πραγματική φύση των γεγονότων που εμφανίζονται από όλες τις πλευρές. Αυτό δεν ίσχυε πριν την εμφάνιση του νέου ρεύματος που είπα σήμερα. Έτσι, όπου κι αν κοιτάξουμε, βλέπουμε ότι ζούμε σε μια εξαιρετικά σημαντική εποχή, μια εποχή όπου θα είναι αδύνατον να προχωρήσει η ζωή αν δεν γίνουν επαναστατικές αλλαγές στον τρόπο σκέψης και αντίληψης των ανθρώπων.

Είπα ότι ο άνθρωπος πρέπει να μάθει να ζει σε ένα νέο στοιχείο με τον ίδιο τρόπο που ένα ψάρι, συνηθισμένο να ζει στο νερό, θα έπρεπε να προσαρμοστεί στο νέο στοιχείο του αέρα. Αλλά οι άνθρωποι πρέπει να είναι σε θέση, και στη σκέψη τους, να διεισδύσουν στην πραγματική φύση των γεγονότων που εμφανίζονται στο φυσικό επίπεδο. Όσοι απορρίπτουν αυτή τη νέα σκέψη θα βρεθούν στην ίδια θέση με ένα ψάρι που απλώς βγαίνει από το νερό. Διότι κανείς δεν μπορεί να παραμείνει στο νερό! Και τότε θα δείτε σε τι έλλειψη αέρα θα ζουν αργότερα αυτοί οι άνθρωποι ως προς τις πνευματικές έννοιες. Ω, πόσο θα ασφυκτιούν! Όσοι θέλουν να διατηρήσουν τον σημερινό μονισμό είναι σαν τα ψάρια που θέλουν να βγουν από το νερό στον αέρα, αλλά ταυτόχρονα θέλουν να διατηρήσουν τα βράγχια τους. Μόνο οι ανθρώπινες ψυχές που μετασχηματίζουν τις ικανότητές τους, έτσι ώστε να έχουν μια νέα αντίληψη των σημερινών γεγονότων, θα κατανοήσουν ό,τι θα φέρει το μέλλον.

Έτσι, βρισκόμαστε να ζούμε, αλλά τώρα με πλήρη κατανόηση, σε ένα σημείο όπου συγκλίνουν δύο ρεύματα αντίληψης του κόσμου. Το ένα θα μας δώσει μια βαθύτερη κατανόηση του ζητήματος του Χριστού και του Μυστηρίου του Γολγοθά. Το άλλο θα φέρει νέες ιδέες και έννοιες της πραγματικότητας. Τα δύο ρεύματα πρέπει να συγκλίνουν στην εποχή μας. Αλλά αυτό δεν θα συμβεί χωρίς να υπάρξουν τα μέγιστα εμπόδια, γιατί σε περιόδους όπου συγκλίνουν δύο τέτοια ρεύματα κοσμοαντίληψης, προκύπτουν κάθε είδους εμπόδια. Και κατά μία έννοια, όσοι ακολουθούν την Πνευματική Επιστήμη είναι αυτοί που θα βρουν ιδιαίτερα απαραίτητο να κατανοήσουν αυτά τα πράγματα.

Μερικά, ας πούμε, από τα μέλη μας μπορεί να αντιταχθούν στα όσα είπα εδώ, λέγοντας: «Αυτό που μας είπατε είναι πολύ δύσκολο να το καταλάβουμε και θα πρέπει να το μελετήσουμε για πολύ καιρό. Γιατί δεν μας δίνετε κάτι πιο εύπεπτο, κάτι που να μας πείθει για την πνευματικότητα του κόσμου, κάτι που να μας αρέσει περισσότερο; Γιατί απαιτείτε τόσα πολλά από την κατανόησή μας για τον κόσμο; Θα ήταν πολύ πιο ευχάριστο αν μας επιτρεπόταν να πιστεύουμε αυτό που μας λέει ο Βουδισμός, όπως μεταδόθηκε αρχικά, δηλαδή ότι δεν χρειάζεται να σκεφτόμαστε το Γεγονός του Χριστού ως το μοναδικό σημείο στο οποίο στηρίζεται η ζυγαριά της εξέλιξης του κόσμου και δεν μπορεί να υπάρχει άλλο τέτοιο σημείο. Θα ήταν πολύ πιο εύκολο να σκεφτούμε ότι ένα Ον όπως ο Χριστός ενσαρκώνεται ξανά και ξανά όπως οι άλλοι άνθρωποι. Γιατί δεν λέτε ότι θα έρθει ξανά με σάρκα και οστά εδώ ή εκεί, αλλά λέτε ότι οι άνθρωποι πρέπει να προετοιμαστούν για να βιώσουν μια ανανέωση του γεγονότος που έλαβε χώρα έξω από τη Δαμασκό; Αν μας λέγατε ότι θα έρθει με σάρκα και οστά, θα μπορούσαμε να πούμε: “Να, εδώ είναι! Μπορούμε να Τον δούμε με τα φυσικά μας μάτια!” Αυτό θα ήταν πολύ πιο εύκολο να το καταλάβουμε.»

Πολλοί θα φροντίσουν να ειπωθούν τέτοια πράγματα. Αλλά η αποστολή της δυτικής Πνευματικής Επιστήμης είναι να ειπωθεί η αλήθεια, η αλήθεια που λαμβάνει πλήρως υπόψη όλους τους παράγοντες που ευθύνονται για την πρόοδο της εξέλιξης μέχρι σήμερα. Όσοι αναζητούν άνεση και ευκολία στον πνευματικό κόσμο, ας πάνε αλλού να αναζητήσουν την πνευματικότητα. Η αλήθεια που χρειάζεται η εποχή μας είναι αυτή στην οποία πρέπει να εφαρμόσουμε όλες τις διανοητικές ικανότητες που αποκτήσαμε από τότε που εξασθένησε η παλιά ενορατικότητα. Αυτή πρέπει να μας οδηγήσει μέχρι την αυγή της νέας ενορατικότητας. Και είμαι βέβαιος ότι όσοι κατανοούν τη φύση αυτής της διανοητικής ικανότητας με τη μορφή που απαιτείται σήμερα, θα ακολουθήσουν το μονοπάτι που υποδεικνύουν τα λόγια που ειπώθηκαν σήμερα, και έχουν ειπωθεί συχνά εδώ. Το θέμα δεν είναι να πούμε με ποια μορφή επιθυμούμε την αλήθεια, αλλά να γνωρίζουμε από την όλη πορεία της ανθρώπινης εξέλιξης ότι η αλήθεια πρέπει αναγκαστικά να ειπωθεί σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο. Ω, υπάρχουν πολλά άλλα πράγματα που θα ειπωθούν! Αλλά δεν πρέπει να είστε απροετοίμαστοι για αυτά. Κατά συνέπεια, στη ροδοσταυρική Πνευματική Επιστήμη δεν παραλείπουμε να εφιστούμε ξανά και ξανά την προσοχή στην υψηλότερη πνευματική γνώση που μπορεί να επιτευχθεί στην εποχή μας. Δεν χρειάζεται να αποδεχτείτε ποτέ ό,τι λέγεται εδώ ή αλλού με τυφλή πίστη· στο πνευματικό μας ρεύμα δεν απευθυνόμαστε ποτέ στην τυφλή πίστη. Με τη νοημοσύνη σας, με τη χρήση της δικής σας νόησης, έχετε τα μέσα για να ελέγξετε τα όσα λέγονται. Και όπως σας έχει ειπωθεί τόσο συχνά, πάρτε ολόκληρη τη ζωή, όλη την επιστήμη, όλα όσα μπορείτε να βιώσετε, και με βάση αυτά ελέγξτε όσα δίνονται μέσα στο ροδοσταυρικό πνευματικό ρεύμα. Μην παραλείψετε να ελέγξετε τα πάντα· θα διαπιστώσετε ότι αντέχουν στον έλεγχο! Εσείς που ζείτε σύμφωνα με τη ροδοσταυρική πνευματική κατεύθυνση το γνωρίζετε αυτό, αλλά δεν πρέπει να παραλείψετε να κάνετε τον έλεγχο. Ακριβώς εκεί όπου συναντάτε ασυμφωνίες ή ίσως εκεί όπου η αλήθεια φαίνεται να είναι το αντίθετο από αυτό που δηλώνεται, εκεί, με βάση την αληθινή πνευματικότητα, δεν μπορεί να επιτραπεί η τυφλή πίστη. Ό,τι βασίζεται στην τυφλή πίστη είναι βέβαιο ότι θα είναι άγονο και θνησιγενές. Θα ήταν πολύ εύκολο να βασιστεί κανείς στην τυφλή πίστη, αλλά όσοι ανήκουν στο ρεύμα της δυτικής πνευματικής ζωής αρνούνται να το κάνουν. Αντ’ αυτού, βασίζονται σε ό,τι μπορεί να ελεγχθεί από τη λογική, τη νόηση, την ανθρώπινη νοημοσύνη. Όσοι βρίσκονται σε επαφή με τις πηγές της ροδοσταυρικής πνευματικής κατεύθυνσης γνωρίζουν πως ό,τι λέγεται έχει ελεγχθεί σχολαστικά. Το οικοδόμημα της Πνευματικής Επιστήμης είναι χτισμένο πάνω στην αλήθεια, όχι στην εύκολη πίστη. Είναι πάνω στα θεμέλια μιας διεξοδικά δοκιμασμένης, αν και ίσως δύσκολης αλήθειας, που χτίζουμε το οικοδόμημα της Πνευματικής μας Επιστήμης. Και οι προφήτες μιας τυφλής και άνετης πίστης δεν θα κλονίσουν αυτό το οικοδόμημα.

    ˂