Η παρουσίαση του βιβλίου του φίλου Τ. Αποστολόπουλου μας παρέχει τη δυνατότητα να ενδοσκοπήσουμε στο κρίσιμο κοινωνικό, οικονομικό αλλά και πολιτισμικό ζήτημα.Αυτό των εργασιακών διαρθρώσεων/αναδιαρθρώσεων τη σύγχρονη εποχή.
Συνήθως αναφέρεται ως ορόσημο το μνημόνιο.Το εργασιακό τοπίο στην Ευρώπη και την Ελλάδα πριν και μετά το μνημόνιο.Και ο χαρακτήρας των εργασιακών εκπροσωπήσεων.Ο ρόλος των συνδικάτων στη νέα περίοδο.Ας συμφωνήσουμε πρώτα σε μια βασική διαπίστωση:Οι τελευταίες εξελίξεις στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων, των εργασιακών διαρθρώσεων συνιστούν στάδιο μας συγκεκριμένης διαδικασίας, πορείας των τελευταίων 20 ετών.
Και που συντάσσονται στη γενικότερη εγκαθίδρυση των νεοφιλελεύθερων αναδιαρθρώσεων.
Οι μεταβολές του καπιταλιστικού συστήματος γης, οι αλλαγές στις δομές παραγωγής, οι τάσεις ατομικισμού, η επιτάχυνση της παγκοσμιοποίησης, η απόλυτη, σχεδόν, επικράτηση του χρηματοπιστωτικού τομέα προκαλούν πρωτόγνωρες ανατροπές στην οργάνωση της εργασίας και γενικότερα στη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων.
Ο πυρήνας των παρεμβάσεων αποσκοπεί στην αποτελεσματική και μακροπρόθεσμη συρρίκνωση των δαπανών(«κόστους») εργασίας.
Αποβλέπει στην απορρύθμιση των όρων διαμόρφωσης των μισθών και του συστήματος των συλλογικών συμβάσεων με τη νόμιμη διάβρωση του κλαδικού μισθού που εισάγεται με τις ειδικές επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις.
Επικαλείται γι' αυτό το επιχείρημα της διάσωσης των θέσεων εργασίας αλλά και της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας που δίνει το έναυσμα για την εφαρμογή τους και σε επιχειρήσεις με υψηλή κερδοφορία.
Οι ρυθμίσεις αυτές ανατρέπουν τη βασική αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης για την εργασία.
Επιβουλεύονται σοβαρά στην πράξη τον θεσμό της επέκτασης των συλλογικών συμβάσεων.
Συγχρόνως συνοδεύονται και με μέτρα περιορισμού του ρόλου του ΟΜΕΔ και ισχυροποίησης της πλευράς της εργοδοσίας στις διαδικασίες επίλυσης των συλλογικών εργατικών διαφορών.
Οι εξελίξεις αυτές αναιρούν την έννοια του κατώτατου μισθού, ενώ απορυθμίζουν το σύστημα των συλλογικών συμβάσεων και κατ' επέκταση των συνδικάτων που τις υπογράφουν.
Η άρση του πλαισίου προστασίας από τις απολύσεις, ιδιαίτερα σε μια περίοδο έξαρσης της οικονομικής κρίσης και της ανεργίας, αποτελεί μια ακόμη κεντρικής σημασίας παρέμβαση.
Επίσης η ενίσχυση των ευέλικτων μορφών εργασίας αποτελεί μια
ακόμη σημαντική παράμετρο των μέτρων του μνημονίου με έμφαση στην ανάπτυξη και την επέκταση της διάρκειας της προσωρινής απασχόλησης από τα 2 στα 3 έτη και τον τριπλασιασμό του χρόνου δανεισμού εργαζομένων στους 36 μήνες.
Oι αλλαγές που συντελούνται στην ελληνική αγορά εργασίας είναι αποτέλεσμα του συντονισμού διεθνών και εθνικών ισχυρών οικονομικών συμφερόντων και της οικονομικής πολιτικής που τις υλοποιεί.
Η πρόσφατη τοποθέτηση του ΣΕΒ τόσο ως προς το διαβόητο άρθρο 38 του Πολυνομοσχεδίου αλλά και ως προς τις διαφαινόμενες μισθολογικές ρυθμίσεις φωτογραφίζει τον βασικό εγχώριο φορέα.
Οι αλλαγές αυτές ως προς το περιεχόμενό τους δεν συνιστούν καινοτομία αφού συναντώνται διάσπαρτες σε μεγάλο αριθμό επιμέρους χωρών.
Ωστόσο, ως προς τη χώρα μας συνιστά καινοτομία αφού τέτοιας ποσότητας και περιεχομένου μέτρα λαμβάνονται σε διάρκεια λίγων μηνών, προκαλώντας με τη βιαιότητά τους, το σύνολο της μισθωτής εργασίας.
Τα μέτρα που λαμβάνονται δεν είναι προσωρινά αλλά επιδιώκεται να έχουν χαρακτήρα μόνιμο.
Ο στόχος αυτός ενισχύεται από τους όρους συνταγματοποίησης των κανόνων του συμφώνου για το ευρώ με την θεσμοθετημένη καθιέρωση της λιτότητας στους μισθούς.
Εντάσσονται σε μια στρατηγική «τριτοκοσμοποίησης» της εργασίας στο πλαίσιο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων με όρους συμπίεσης των μισθών και των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Προς μια πολλαπλά αδιέξοδη πορεία με μόνο το αποτέλεσμα της αύξησης της κερδοφορίας του κεφαλαίου και τη βίαιη αναδιανομή πλούτου σε βάρος της εργασίας.
Η διατήρηση της ύφεσης και η αύξηση της ανεργίας σε επίπεδα Ισπανίας(>20%) συνδέονται και με την προοπτική εξαφάνισης μεγάλου τμήματος μικρών επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων.
Η εικόνα αυτή ενισχύει την ήδη διαμορφωμένη κατάσταση στους κόλπους των νέων κυρίως εργαζόμενων που βιώνουν τις σύγχρονες συνθήκες εργασίας.
Με βασική εκδήλωση την αποχή από κάθε συλλογική δράση στις ηλικίες κάτω των 35 ετών.
Εξέλιξη για την οποία σημαντική είναι και η ευθύνη των συνδικάτων με τις πράξεις και τις παραλείψεις τους.
Την εποχή της ισχύος τους διαδέχθηκε η εποχή της παρακμής τους.
Εγκαινιάζεται από μια καπιταλιστική αντεπίθεση με την απελευθέρωση των διεθνών κινήσεων του κεφαλαίου.
Εξέλιξη η οποία ανατρέπει τους συσχετισμούς δύναμης μεταξύ των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων και των εθνικών κρατών και μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας.
Τα συνδικάτα αδυνατούν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες.
Έχουν υποστεί όλες τις επιπτώσεις της δομικής κρίσης.
Αποδυναμωμένα, γερασμένα, αναδιπλωμένα στο δημόσιο τομέα, τα συνδικάτα συνεχίζουν να παίζουν ένα ρόλο άμυνας και κοινωνικής προστασίας.
Ασκούν μιαν έμμεση επιρροή στην πολιτική.
Ενώ λοιπόν τα συνδικάτα βρίσκονται σε εμφανή άμυνα δέχονται ομαδικά πυρά από διάφορους μάνατζερ και διαμορφωτές της κοινής γνώμης.
Το παρουσιάζουν ως περιττό υποκείμενο συλλογικής διαπραγμάτευσης, αφού οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας έχουν ξεπεραστεί.
Βάλλεται ως ανίκανο να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα των εργαζομένων στην παγκόσμια αγορά.
Στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, μεταξύ του 1981 και του 2007, τα συνδικάτα, με εξαίρεση τη δημόσια διοίκηση, έχασαν περισσότερα από τα μισά τους μέλη.
Την ίδια περίοδο το ποσοστό των μισθών στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν έπεσε κατά μέσον όρο δέκα μονάδες.
Το συνδικάτο, με το ένδοξο παρελθόν του, ζει σήμερα μια κατάσταση αγωνιώδους αβεβαιότητας.
Σε έναν κόσμο της εργασίας που κινδυνεύει να διαιρεθεί μεταξύ προστατευμένων και επισφαλών εργαζομένων.
Σε έναν οικονομικό κόσμο εκτεθειμένο στους ανέμους της χρηματιστικής κερδοσκοπίας.
Και σε έναν πολιτικό κόσμο που χαρακτηρίζεται από ασυνέπεια.
Το εργασιακό τοπίο αναδιαρθρώνεται δραστικά σε βάρος της μισθωτής εργασίας.
Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις αδυνατούν προς το παρόν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες.
Να προσδιορίσουν τον ευρύτερο χώρο της εκπροσώπησής τους.
Η ανάγκη για τον επαναπροσδιορισμό τους είναι αναγκαίος περισσότερο από ποτέ.
Η πλήρης γνώση της ιστορικής διαμόρφωσης τους, οι κοινωνικές και κοινωνικές συνθήκες που επέβαλαν, διαχρονικά, τον χαρακτήρα τους είναι απαραίτητη συνθήκη για το προσδιορισμό του νέου ρόλου τους και των ευθυνών που επιφορτίζονται.
Το βιβλίο του Τ. Αποστολόπουλου αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για την κατανόηση των δραστικών εξελίξεων στο κρίσιμο χώρο των δυνάμεων της εργασίας.
του ΜΠΑΜΠΗ ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ
Γραμματεα της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
ΚΑΙ μέλος της Κ.Ε
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου