ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πηγή: Rudolf Steiner, The book of Revelation and the work of the priest, Rudolf Steiner Press 1998
https://wn.rsarchive.org/Lectures/GA346/English/UNK1995/Apocal_index.html
http://fvn-rs.net/index.php?view=category&id=244 (γερμανικά)
Μετάφραση: ΒΚ-ΔΠ
14. Οι τρεις τύποι ανθρώπων
Ντόρναχ, 18 Σεπτεμβρίου 1924
Αγαπητοί μου φίλοι! Μεταξύ άλλων, θα προσπαθήσω να απαντήσω και στις ερωτήσεις που μου έχουν υποβληθεί. Ωστόσο, ορισμένες από αυτές θα ήθελα να τις απαντήσω εντός του κύκλου των Oberlenker, ακόμα κι αν έχουν υποβληθεί από άλλους. Αυτό μπορεί να γίνει τις προσεχείς μια δυο μέρες και οι απαντήσεις μπορούν στη συνέχεια να μεταφερθούν.
Σήμερα θέλω να επιστήσω την προσοχή σας σε μια εικόνα μέσα στην Αποκάλυψη, μια Ενόραση του Αποκαλυπτή που απεικονίζεται σε πολλούς πίνακες με θέματα από την Αποκάλυψη. Αυτές οι εικαστικές αναπαραστάσεις δεν μπορεί να πει κανείς πάντα ότι είναι τόσο ευχάριστες, αλλά για τη συγκεκριμένη εικόνα –η πραγματοποίηση της οποίας πέφτει ακριβώς στην εποχή μας, όπως επισημάνθηκε χθες– είναι δύσκολο να μην αναγνωρίσει κανείς τα διάφορα μέρη, καθώς μέσα στην Αποκάλυψη περιγράφονται με τρόπο πολύ χαρακτηριστικό. Για να κατανοήσουμε πλήρως αυτή την εικόνα, πρέπει να εξετάσουμε εδώ ένα παράλληλο θέμα που είναι σημαντικό για την εποχή μας και έχει ήδη αναφερθεί σε σχέση με την Ανθρωποσοφία, αλλά μπορεί να φωτιστεί ιδιαίτερα σε αυτό το σημείο της συζήτησής μας για την Αποκάλυψη.
Αν κοιτάξει κανείς την ανάπτυξη του ανθρώπου και δώσει προσοχή στο γεγονός ότι, κατά τη μετάβαση της συνείδησης από τον φυσικό-αισθητό κόσμο στη θέαση του πνευματικού κόσμου, στην πραγματικότητα ο άνθρωπος γίνεται αρχικά ένα τριπλό ον –όπως το περιγράφω στο βιβλίο μου «Πώς αποκτώνται γνώσεις των ανώτερων κόσμων»,[1] στα κεφάλαια για τον Φύλακα του Κατωφλίου– θα πει στον εαυτό του: Στο ανθρώπινο ον, με τη μορφή του φυσικού όντος, συνοψίζεται μια τριάδα και μια ενότητα, και αυτή η σύνοψη είναι απολύτως ξεκάθαρη. Αυτό γίνεται σαφές αν ακολουθήσει κανείς την περιγραφή της διαίρεσης του ανθρώπινου όντος μέσα στην Ανθρωποσοφία. Ας πάρουμε τη διαίρεση: πνεύμα, ψυχή και σώμα. Ο τρόπος με τον οποίο αυτή η διαίρεση αντιστοιχεί στην άλλη που δίνει η Ανθρωποσοφία είναι αρκετά σαφής.
Στο πνεύμα, όπως το έχει ο άνθρωπος σήμερα, ζουν σκέψεις –σκέψεις όπως τις παρουσιάζω πχ. στο βιβλίο μου «Η Φιλοσοφία της Ελευθερίας»[2]– οι οποίες δεν είναι εμποτισμένες από αισθητηριακές αντιλήψεις αλλά ελεύθερα δημιουργημένες, καθαρές σκέψεις μέσα στην ανθρώπινη συνείδηση. Ποιοτικά, αυτές οι σκέψεις αποτελούν απλώς μια εμφάνιση· η πραγματικότητά τους είναι τόσο ισχνή που δεν έχουν εσωτερική δύναμη. Μπορούμε λοιπόν εν μέρει, αν και όχι πλήρως, να τις συγκρίνουμε με κατοπτρικές εικόνες. Η εικόνα που εμφανίζεται στον καθρέφτη δεν έχει καμία δύναμη από μόνη της· είναι εντελώς παθητική. Οι ανθρώπινες σκέψεις καθώς ξεδιπλώνονται έχουν δύναμη, έτσι ώστε να μπορούμε, όπως περιέγραψα χθες στο εσωτερικό μάθημα,[3] να πάρουμε αυτή τη δύναμη και να την εμποτίσουμε με θέληση. Αλλά ως προς το σύμπαν στην πλήρη ύπαρξή του αυτές οι σκέψεις που έχει ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής είναι σαν κατοπτρικές εικόνες. Έτσι, ναι μεν φέρουμε το πνεύμα στην ανθρώπινη οντότητά μας, είναι όμως πνεύμα σε κατοπτρική εικόνα.
Αγαπητοί μου φίλοι, αυτό που φέρουμε μέσα μας με αυτόν τον τρόπο προέρχεται από τον κόσμο τον οποίο στο βιβλίο μου «Θεοσοφία»[4] ονομάζω χώρα του πνεύματος. Και όταν σκεφτόμαστε πάνω στη Γη, στην πραγματικότητα κατεβάζουμε στη Γη το περιεχόμενο της χώρας του πνεύματος ως εμφάνιση, ως αντανάκλαση. Όταν σκεφτόμαστε, μεταφέρουμε στη σφαίρα της Γης εκείνο που η Θεοσοφία αποκαλεί Ντεβαχάν, αν και πρόκειται μόνο για μια αχνή αντανάκλαση. Στη Γη φέρουμε μέσα μας αυτό το περιεχόμενο, ως μια αμυδρή αντανάκλαση της όψης του ουρανού.
Προχωρώντας τώρα στο βασίλειο της ψυχής, βλέπουμε ότι αυτό που κατά κύριο λόγο ζει εκεί είναι το συναίσθημα. Όταν είμαστε ξύπνιοι είναι συναίσθημα, αλλά όταν κοιμόμαστε αποτελεί την εικονική φύση των ονείρων. Η μόνη διάκριση μεταξύ των ονείρων και των συναισθημάτων είναι ότι τα συναισθήματα αποτελούν το περιεχόμενο της ψυχής μας όταν είμαστε ξύπνιοι ενώ τα όνειρα αποτελούν το περιεχόμενο της ψυχής μας όταν κοιμόμαστε. Αυτό που βιώνουμε στα συναισθήματά μας ως γήινα ανθρώπινα όντα μεταξύ γέννησης και θανάτου προέρχεται από έναν διαφορετικό κόσμο –που τον περιγράφω στο βιβλίο μου «Θεοσοφία»– από τον κόσμο της ψυχής, τον οποίο βιώνουμε στην αληθινή του μορφή μετά θάνατον. Ο κόσμος των συναισθημάτων μας –που μόνο ονειρευόμαστε, διότι στα συναισθήματά μας απλώς ονειρευόμαστε αυτόν τον κόσμο της ψυχής– σχετίζεται με αυτή την αληθινή μορφή του κόσμου της ψυχής που εμφανίζεται τότε μπροστά μας όχι σαν μια κατοπτρική εικόνα αλλά σαν μια εικόνα που κρατείται στην ψυχή μας από δημιουργικές στοιχειακές δυνάμεις –το περιγράφω από μια συγκεκριμένη οπτική γωνία στη «Θεοσοφία». Η πραγματικότητα δεν είναι ακόμη εκεί.
Αυτό που το σώμα μας αναπτύσσει, όπως είμαστε τώρα ως γήινα ανθρώπινα όντα, δεν είναι μια συνείδηση αρχετυπικών εικόνων· το σώμα μας φέρει μέσα του τις πιο ισχυρές πραγματικότητες της ύπαρξης. Είμαστε πραγματικά ενεργοί στο σώμα μας, αλλά μόνο στον φυσικό, γήινο κόσμο.
Έτσι λοιπόν τα τρία μέρη της ανθρώπινης οντότητάς μας ανήκουν σε διαφορετικούς κόσμους. Και εσείς, αγαπητοί φίλοι μου, αφού έχετε σκοπό να εργαστείτε για την οντότητα του ανθρώπου, θα πρέπει να έχετε στο συναίσθημά σας κάποια ένδειξη για το τι βρίσκεται στην οντότητα του ανθρώπου. Πρέπει να αναπτύξετε μια σωστή αντίληψη αυτών των πραγμάτων.
Έχω έρθει αντιμέτωπος με παρεξηγήσεις επί παρεξηγήσεων, ειδικά όσον αφορά αυτή τη διαίρεση, από αρκετά καλούς φιλοσόφους, παρεξηγήσεις επί παρεξηγήσεων που δείχνουν πόσο δύσκολο είναι ακόμη και για αρκετά καλά σκεπτόμενους ανθρώπους της σημερινής εποχής να βρουν τον σωστό δρόμο προς την Ανθρωποσοφία. Για παράδειγμα, σε μια συζήτηση ένας φιλόσοφος ερμήνευσε αυτή τη διαίρεση του ανθρώπου ως μια αυθαίρετη διαίρεση που γίνεται διανοητικά και υποδηλώνει απλώς μια φορμαλιστική προσέγγιση. Φυσικά, μπορεί κανείς να διαιρέσει ένα τραπέζι σε επιφάνεια, πόδια κ.ο.κ., αλλά ολόκληρο το τραπέζι είναι κατασκευασμένο από ξύλο. Ή θα μπορούσε επίσης να το διαιρέσει από αριστερά προς τα δεξιά. Αλλά στην περίπτωση της δομής του ανθρώπου δεν έχουμε να κάνουμε με μια τέτοια αυθαίρετη διαίρεση. Θα μπορούσαμε καλύτερα να το θέσουμε ως εξής. Το υδρογόνο είναι κάτι που υπάρχει στον πραγματικό κόσμο, το ίδιο και το οξυγόνο. Μαζί δίνουν νερό. Αυτά είναι υπαρκτές πραγματικότητες, όχι τεχνητά κατασκευάσματα. Με τον ίδιο τρόπο τα μέρη της οντότητας του ανθρώπου δεν διακρίνονται αυθαίρετα. Έχουν συγχωνευθεί τόσο διεξοδικά για να δημιουργήσουν την πραγματική φύση του ανθρώπου που μπορεί κανείς να πει: Το πνεύμα προέρχεται από τη χώρα του πνεύματος, η ψυχή από τον κόσμο της ψυχής και το φυσικό σώμα από τον φυσικό κόσμο. Αυτά τα μέρη του ανθρώπινου όντος προέρχονται από τρεις διαφορετικούς κόσμους, αλλά είναι ενωμένα στον άνθρωπο. Και όταν το ανθρώπινο ον εγκαταλείπει τον φυσικό κόσμο παίρνοντας μαζί τη συνείδησή του, η εσωτερική του ύπαρξη διασπάται. Από ένα γίνεται τρία.
Ό,τι συμβαίνει κατ’ αυτόν τον τρόπο με το ατομικό ανθρώπινο ον –χωρίς το ατομικό ανθρώπινο ον να χρειάζεται να παίξει κάποιον ρόλο σε αυτό– συμβαίνει και με ολόκληρη την ανθρωπότητα μέσα από την εξέλιξη των διάφορων φυλών και λαών. Μπορούμε να πούμε ότι η εξελισσόμενη ανθρωπότητα ζει στο υποσυνείδητο κάθε ατομικού ανθρώπινου όντος, αλλά αυτό δεν αναδύεται στη συνηθισμένη συνείδηση. Η εξελισσόμενη ανθρωπότητα περνά από εξελικτικά στάδια παρόμοια με εκείνα που περνά το άτομο. Και τώρα στην εποχή μας η ανθρωπότητα διέρχεται μια φάση στην εξέλιξή της που περιλαμβάνει ένα είδος περάσματος του κατωφλίου με τη συνοδευτική διάσπαση στα τρία. Προκειμένου ο άνθρωπος ατομικά να περάσει τον Φύλακα του Κατωφλίου σε αυτή την εποχή της συνειδησιακής ψυχής, πρέπει να εργαστεί ο ίδιος εάν θέλει να το πετύχει. Η ανθρωπότητα στο σύνολό της, ωστόσο, περνά από τον Φύλακα του Κατωφλίου χωρίς τα άτομα στην εποχή μας να το συνειδητοποιούν αυτό. Η ανθρωπότητα στο σύνολό της περνά το κατώφλι. Μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα, το φυσικό σώμα ήταν ακόμα σε θέση να δίνει στον επί Γης άνθρωπο κάτι μέσω των στοιχειακών όντων που κατοικούν σε αυτό. Στο μέλλον, όμως, ο άνθρωπος θα πρέπει να αντλεί ο ίδιος οτιδήποτε είναι εσωτερικά παραγωγικό, συμπεριλαμβανομένων των αρετών του, από τον πνευματικό κόσμο, όχι ως άτομο αλλά ως ανθρωπότητα. Ένα πέρασμα του κατωφλίου πρόκειται να συμβεί στην εξέλιξη της ανθρωπότητας στο σύνολό της, και αυτό φαίνεται στον Αποκαλυπτή πριν από το όραμα της γυναίκας της ενδεδυμένης τον Ήλιο και με τον δράκοντα κάτω από τα πόδια της, καθώς συμβαίνει χρονικά πριν από αυτό. Αυτό το προηγούμενο όραμα αντιπροσωπεύεται ξεκάθαρα σε αυτό που λέει ο Αποκαλυπτής: Έρχεται ο καιρός που ολόκληρη η πολιτισμένη ανθρωπότητα θα πρέπει να περάσει το κατώφλι, όπου μια τριάδα θα εμφανιστεί ως η συμπαντική Ενόραση αυτού που υφίσταται η ανθρωπότητα. Εκτός από το συναίσθημα που μπορεί να προκύψει όταν κάτι υγιές αγγίζει τα όρια του παθολογικού, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν και ένα άλλο συναίσθημα: «Οι σκέψεις μου προσπαθούν να ξεφύγουν από εμένα, τα πόδια μου έλκονται προς τα κάτω από τη γήινη βαρύτητα». Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι σήμερα που αισθάνονται εντονότατα ότι οι σκέψεις τους πετούν μακριά τους ενώ τα πόδια τους έλκονται υπερβολικά από τη Γη. Αλλά ο σημερινός μας πολιτισμός πείθει τους ανθρώπους να μην παίρνουν τέτοια πράγματα στα σοβαρά, όπως και τα παιδιά που βιώνουν οράματα που έχουν μια πραγματική βάση πείθονται ότι τέτοια πράγματα δεν έχουν νόημα.
Αλλά αυτό που ζει έντονα στην εποχή μας εμφανίζεται μπρος στο ενορατικό βλέμμα του Αποκαλυπτή ως εκείνη η μορφή που περιβάλλεται από νεφέλη, με όψη σαν τον Ήλιο, που συγχωνεύεται σε ένα ουράνιο τόξο και έχει πύρινα πόδια από τα οποία το ένα θέτει πάνω στη θάλασσα και το άλλο πάνω στη γη (Αποκ. ιʹ1-2). Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτή είναι η πιο σημαντική εικόνα που πρέπει να έχει μπρος στα μάτια της η ανθρώπινη ψυχή σήμερα. Διότι στο πρόσωπο που εμφανίζεται μέσα από τα σύννεφα επάνω βρίσκονται οι σκέψεις που ανήκουν στη χώρα του πνεύματος. Στο ουράνιο τόξο βρίσκεται ο κόσμος των συναισθημάτων της ανθρώπινης ψυχής που ανήκει στον κόσμο της ψυχής. Στα πύρινα πόδια που έχουν λάβει τη δύναμή τους από την καλυμμένη με τη θάλασσα γη βρίσκεται αυτό που περιέχεται στο ανθρώπινο σώμα το οποίο ανήκει στον φυσικό κόσμο.
Εδώ, θα έλεγα, μας υποδεικνύεται το πραγματικό μυστικό του σημερινού πολιτισμού. Δεν είναι ότι τα ανθρώπινα όντα εμφανίζονται αμέσως σαν χωρισμένα σε τρία μέρη. Αυτό που βλέπουμε –και είναι πραγματικά απτό στην εποχή μας– είναι άνθρωποι του σύννεφου που μπορούν μόνο να σκέφτονται, ενώ τα άλλα δύο μέρη τους, το ουράνιο τόξο και τα πύρινα πόδια, είναι ατροφικά. Μετά, έχουμε ανθρώπους του ουράνιου τόξου στους οποίους το συναίσθημα είναι πιο ανεπτυγμένο, εκείνους, για παράδειγμα, που μπορούν να συλλάβουν την Ανθρωποσοφία μόνο με το συναίσθημα και όχι με τη νόησή τους. Και φυσικά, αυτοί δεν βρίσκονται μόνο μέσα στην Ανθρωποσοφική Κοινότητα αλλά και έξω στον κόσμο. Μπορούν να συλλάβουν τον κόσμο μόνο με τα συναισθήματά τους. Η σκέψη και η θέλησή τους είναι ατροφικές, ενώ το συναίσθημά τους είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο. Τέλος, υπάρχουν και εκείνοι των οποίων η θέληση έχει γίνει υπερτροφική. Σε αυτούς η σκέψη και το συναίσθημα είναι ατροφικά. Συμπεριφέρονται σαν ταύροι που απλώς αντιδρούν σε εξωτερικά ερεθίσματα. Πρόκειται για τους ανθρώπους με τα πύρινα πόδια.
Και το όραμα του Ιωάννη ήδη απεικονίζει αυτούς τους τρεις τύπους ανθρώπων που συναντάμε στη ζωή. Πρέπει να εξοικειωθούμε με αυτό το μυστήριο της σημερινής μας πολιτισμικής εποχής, ώστε να βλέπουμε σωστά τους ανθρώπους. Αυτό, παρεμπιπτόντως, φαίνεται επίσης και όταν εξετάζουμε τα μεγάλα παγκόσμια γεγονότα.
Κοιτάξτε όλα αυτά που συμβαίνουν τώρα στη Ρωσία. Εκεί έχουμε την επιρροή των ανθρώπων του σύννεφου, αυτών που κυρίως σκέφτονται, ενώ το συναίσθημα και η θέλησή τους έχουν ατροφήσει. Θέλουν να παραδώσουν τη βούληση στους κοινωνικούς μηχανισμούς, ενώ το συναίσθημα καταλαμβάνεται από αριμανικές δυνάμεις καθώς οι άνθρωποι δεν το παίρνουν στα χέρια τους. Είναι στοχαστές, αλλά επειδή ο γήινος άνθρωπος έχει τελείως αριμανικές και εωσφορικές μορφές, έχουν ένα συγκεκριμένο είδος σκέψης. Θα χρησιμοποιήσω μια εικόνα που είναι προφανέστατη σε όποιον γνωρίζει την Πνευματική Επιστήμη, αλλά θα σοκάρει όποιον δεν έχει εμπειρίες αυτών των πραγμάτων. Αν πάρει κανείς τις σκέψεις του Λένιν και των άλλων και τις δει σαν μια εικόνα, με τι μοιάζει αυτή η εικόνα από τη συμβολή των σκέψεων του Λένιν, του Τρότσκι, του Λουνατσάρσκι κτλ.; Αν φανταστείτε έναν κόσμο που αποτελείται από αυτές τις σκέψεις, θα έχετε εκείνο που η φυσική ονομάζει σύστημα δυνάμεων. Αγαπητοί μου φίλοι, αν κάποιος ήταν ένα γιγάντιο στοιχειακό πνεύμα, θα μπορούσε να πάρει αυτές τις δυνάμεις και να σχηματίσει σύννεφα για να καλύψει μια τεράστια περιοχή και να προκαλέσει αστραπές και κεραυνούς. Έτσι είναι αυτές οι δυνάμεις όταν θεωρούνται ότι ανήκουν στην περιοχή του σύννεφου. Δεν ανήκουν στη Γη. Αυτή η εικόνα μπορεί να σας εκπλήσσει, αλλά όποιος μπορεί να δει το απόκρυφο υπόβαθρο της ύπαρξης πρέπει να το πει αυτό. Στα κεφάλια της ηγεσίας των Ρώσων λειτουργούν οι ίδιες δυνάμεις που υπάρχουν στις αστραπές, δυνάμεις που σχηματίζονται στα σύννεφα πάνω από τα κεφάλια μας και που εξαπολύουν τις αστραπές στη Γη, που εκτοξεύουν τους κεραυνούς. Εκεί ανήκουν αυτές οι δυνάμεις· είναι εκτός τόπου στον τρόπο που λειτουργούν στην ηγεσία των μπολσεβίκων.
Βλέπετε, υπάρχουν πολλά στην εποχή μας που είναι εμφανέστατα μέσα στο προφητικό όραμα του Αποκαλυπτή. Και ήξερε ότι μια εποχή όπως αυτή, μια χρονική περίοδος που αντιπροσωπεύει μια εποχή, μπορεί να προσδιοριστεί μέσω αριθμών. Εγώ ο ίδιος, αγαπητοί φίλοι μου, έχω υποδείξει έναν κατά προσέγγιση αριθμό ετών για την περίοδο που αφορά κάτι σαν την εξέλιξη της συνειδησιακής ψυχής ή την εξέλιξη της νοητικής ή διανοητικής ψυχής. Έχω πει ότι η διάρκεια μιας τέτοιας περιόδου αντιστοιχεί στο ένα δωδέκατο των 25.920 ετών.
Λοιπόν, για πολύ καιρό μου ήταν εξαιρετικά δύσκολο να κατανοήσω το εδάφιο της Αποκάλυψης για το οποίο μιλώ τώρα, διότι εκεί η προφητεία του Αποκαλυπτή κάνει λόγο για 1.260 ημέρες. Συχνά αναφέρονται ημέρες, όταν στην πραγματικότητα εννοούνται χρόνια. Αλλά πώς έφτασε ο Αποκαλυπτής στον αριθμό 1.260; Χρειάστηκε να κάνω πολλή έρευνα για να ανακαλύψω ότι αυτές οι 1.260 ημέρες (Αποκ. ιαʹ3 και ιβʹ6) είναι πραγματικά –συγχωρέστε μου την έκφραση– ένα λάθος εκ παραδρομής κατά την παράδοση της Αποκάλυψης. Εκεί θα πρέπει να γράφει «2.160 ημέρες», και τότε θα είναι συνεπές με αυτό που μπορεί να δει κανείς σήμερα. Είναι πολύ πιθανό κάποια στιγμή να προέκυψε μια αμφισημία σε κάποια σχολή όπου παραδόθηκε το κείμενο, ειδικά καθώς πολλοί αριθμοί εμφανίζονται ως κατοπτρικές εικόνες. Αυτό όμως είναι λιγότερο πιθανό όταν ζει κανείς πιο βαθιά μέσα στην Αποκάλυψη.
Εκτός από εκείνους που εντάσσονται στη φυλή τους με τρόπο που τους καθιστά ανθρώπους του σύννεφου, υπάρχουν και οι άνθρωποι του ουράνιου τόξου. Η σκέψη αυτών είναι ατροφική, προτιμούν τις συντηρητικές σκέψεις και δεν τολμούν να προσεγγίσουν τον πνευματικό κόσμο μέσω της σκέψης. Πολλοί άνθρωποι, ιδίως στην Κεντρική Ευρώπη, δείχνουν να είναι άνθρωποι του ουράνιου τόξου.
Όσο πιο δυτικά πάμε, τόσο περισσότερο ατροφεί η σκέψη και το συναίσθημα, οπότε φτάνουμε στην παθολογική ανάπτυξη των ανθρώπων με πύρινα πόδια. Υπάρχουν πάρα πολλοί τέτοιοι άνθρωποι με πύρινα πόδια στη Δυτική Ευρώπη, πιθανώς και στην Αμερική. Έτσι λοιπόν, μπορούμε να χωρίσουμε τη Γη ως εξής: Στην Ανατολή υπάρχουν πολλοί άνθρωποι του σύννεφου, στο κέντρο πολλοί άνθρωποι του ουράνιου τόξου και στη Δύση πολλοί άνθρωποι με πύρινα πόδια. Και όσον αφορά την εξέλιξη των φυλών, θα μπορούσε κανείς να πει ότι κοιτάζοντας τη Γη πνευματικά απ’ έξω θα έβλεπε να απλώνεται πάνω της κάτι σαν μια εικόνα ακριβώς όπως μας την παρουσιάζει εδώ ο Αποκαλυπτής. Αν υψωνόμασταν πάνω από τη Γη –πνευματικά, όχι με αερόστατο ή αερόπλοιο– αν υψωνόμασταν πνευματικά από ένα σημείο κάπου, ας πούμε, στη Βεστφαλία, και κοιτάζαμε κάτω στη Γη, θα βλέπαμε την Ασία να παίρνει μια όψη σαν σύννεφο, σε σχήμα ήλιου. Πάνω από την Ευρώπη θα βλέπαμε να απλώνονται τα χρώματα του ουράνιου τόξου και πιο δυτικά θα υπήρχαν τα πύρινα πόδια, από τα οποία το ένα θα έστεκε στον Ειρηνικό Ωκεανό και το άλλο στις Άνδεις της Νότιας Αμερικής. Η ίδια η Γη θα ήταν κάτω από αυτή την εικόνα.
Αγαπητοί μου φίλοι, αυτές οι βαθύτερες για την εποχή μας προφητείες του Αποκαλυπτή είναι εξαιρετικά σημαντικές για το έργο του ιερέα, γιατί συνθέτουν το μεγάλο αίνιγμα της εποχής μας που εμφανίστηκε μετά τον Ναπολέοντα. Ήταν η επιρροή του Ναπολεοντισμού, του πρώτου Ναπολέοντα, που αρχικά ανέδειξε ξεκάθαρα αυτή την τάση των ανθρώπων να αγωνίζονται για τη φυλή, για το έθνος, πράγμα το οποίο εκφράζεται σήμερα με τόσο ακατανόητο τρόπο από τον Ουιλσονισμό. Είναι πραγματικά τρομερό το πώς οι άνθρωποι σήμερα αγωνίζονται να ανήκουν σε φυλές και λαούς και ουσιαστικά να θάβουν κάθε είδους κοσμοπολιτισμό. Και αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει αυτό το πέρασμα του κατωφλίου. Ακριβώς όπως ο άνθρωπος διασπάται κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του στον πνευματικό κόσμο, έτσι και η ανθρωπότητα διασπάται σε ανθρώπους του σύννεφου, ανθρώπους του ουράνιου τόξου και ανθρώπους με πύρινα πόδια, περιοχές που παραμένουν μη συνειδητές για το ατομικό ανθρώπινο ον. Αυτή η διάσπαση του ανθρώπου στα τρία, όπως την περιέγραψα για το ατομικό ανθρώπινο ον στο βιβλίο «Πώς αποκτώνται γνώσεις των ανώτερων κόσμων», έχει γίνει τώρα για την επί Γης ανθρωπότητα ως σύνολο· ήδη έχει συμβεί. Η τρομερή εικόνα που σκιαγραφεί ο Αποκαλυπτής υπάρχει ήδη, στην Ασία, στην Ευρώπη, στην Αμερική. Και οι άνθρωποι αρχικά δεν μπορούν να βρουν την αρμονία μεταξύ των τριών μερών. Αντί να αναζητούν την αρμονία στην ενότητα, ζητούν τον κατακερματισμό και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις αυτό συμβαίνει με τον πιο περίεργο τρόπο.
Σε αυτόν τον εντελώς εξωτερικό τρόπο σκέψης που κυριαρχεί στην ανθρωπότητα, μπορεί κανείς να δει, για παράδειγμα, ότι οι άνθρωποι δεν ενώνονται μέσω μιας εσωτερικής κατανόησης, αλλά συχνά ενώνονται για εξωτερικούς λόγους. Μπορούμε να κοιτάξουμε πχ. την περιοχή μεταξύ του Βοημικού Δρυμού και των βουνών Φίχτελ, από το Erzberg στα ψαμμιτικά βουνά Politz-Adersbach μέχρι το March και μέχρι το πρώην Pressburg [Μπρατισλάβα] –Pozsony ήταν το όνομά του στα ουγγρικά, δεν ξέρω πώς λέγεται σήμερα. Αν πάρουμε λοιπόν τα βουνά Mannhartsberg ως νότιο όριο, βρίσκουμε εκεί τους Τσέχους, έναν λαό από ανθρώπους του σύννεφου με την κυριολεκτική έννοια, που έχουν αναπτύξει μόνο τη σκέψη, οι οποίοι χωρίς καμία εσωτερική κατανόηση έχουν συγκολληθεί με τους Σλοβάκους που είναι τελείως διαφορετικοί, στους οποίους η σκέψη σχεδόν δεν υπάρχει γιατί είναι άνθρωποι του ουράνιου τόξου με την κυριολεκτική έννοια. Από την άλλη βλέπουμε πώς διαλύεται εξωτερικά μια διαφορετική σχέση που είχε διαμορφωθεί προηγουμένως. Σε όλα αυτά δεν υπάρχει πλέον το πνεύμα αλλά μόνο η γήινη δραστηριότητα των ανθρώπων που θέλουν να αποκλείσουν το πνεύμα. Προηγουμένως βλέπουμε ολόκληρη τη Σλοβακία να είναι διαχωρισμένη από τη Βοημία, τη Μοραβία, τη Σιλεσία, από την περιοχή δηλαδή που ανέφερα παραπάνω. Βλέπουμε ότι ολόκληρη η Σλοβακία ήταν παλαιότερα ενωμένη με τη χώρα των Μαγυάρων, με τους γνήσιους Μαγυάρους. Πρέπει να διακρίνετε τους γνήσιους Μαγυάρους από τους μετανάστες Μαγυάρους, τους οποίους μπορείτε να αναγνωρίσετε από τα ονόματά τους. Ο γνήσιος Μαγυάρος έχει ένα τέτοιο όνομα που κανένας στη Δύση δεν μπορεί να προφέρει, ειδικά αν είναι ηλικιωμένος· αλλά λέγεται Hirschfeld αν είναι ένας από τους φωνακλάδες και ταραξίες Μαγυάρους της σημερινής εποχής. Πρέπει να πάει κανείς πίσω στους γνήσιους Μαγυάρους. Αυτοί είναι κυριολεκτικά άνθρωποι με πύρινα πόδια, που συγκολλήθηκαν για λίγο με τους ανθρώπους του ουράνιου τόξου της Σλοβακίας. Έτσι, ο δαίμονας της σημερινής έλλειψης πνευματικότητας στον κόσμο ρίχνει τα ζάρια και οι Σλοβάκοι που προηγουμένως ήσαν μαζί με τους Μαγυάρους πάνε τώρα με τους Τσέχους. Αυτή ήταν η ζαριά σήμερα. Αυτό εκφράζεται επίσης και στα βαθύτερα συμπτώματα, πχ. στο γεγονός ότι ένας πραγματικά σπουδαίος άνθρωπος όπως ο Μάζαρικ που ηγείται της Δημοκρατίας της Τσεχοσλοβακίας είναι στην πραγματικότητα Σλοβάκος και όχι Τσέχος.[5] Όποιος γνωρίζει τον Μάζαρικ, ξέρει ότι είναι ένας άνθρωπος του ουράνιου τόξου που δεν μπορεί να σκεφτεί καθόλου. Διαβάστε τα βιβλία του και θα δείτε: Στα βιβλία του αυτός που σκέφτεται είναι ο χρόνος. Πρόκειται για έναν άνθρωπο του ουράνιου τόξου, για έναν αληθινό Σλοβάκο.
Πρέπει να είναι κανείς σε θέση να βλέπει τους ανθρώπους σήμερα υπό το πρίσμα αυτών των κατηγοριών, έτσι ώστε να κατανοεί ποιο παιχνίδι τυχαιότητας παίζεται στην πραγματικότητα, το οποίο φυσικά έχει την προέλευσή του στο παγκόσμιο κάρμα. Πρέπει να κοιτάξουμε εκείνη την εποχή –που είναι στην πραγματικότητα η δική μας εποχή– που εισέρχεται όλο και περισσότερο στην ανθρώπινη συνείδηση, στη συνειδησιακή ψυχή. Παλαιότερα οι άνθρωποι έβλεπαν το περιεχόμενο της αρχαίας παράδοσης, της αρχαίας σοφίας, γραμμένο στη γραφή των άστρων, τα έβλεπαν όλα έξω από τον εαυτό τους. Ό,τι είναι γραμμένο στα αρχαία βιβλία το φέρει πλέον μέσα του ως ανάμνηση ο χωρισμένος στα τρία άνθρωπος. Κοιτάζοντας τα διάφορα κέντρα, βλέπει κανείς αυτό το σχήμα να απλώνεται στην Ασία, την Ευρώπη, την Αμερική. Όσα διακηρύχθηκαν στα πλούσια σε Μυστήρια μέρη της Μακεδονίας, της Ελλάδας, της Μικράς Ασίας, όλα αυτά που διακηρύχθηκαν για τον κόσμο στην Έφεσο, τη Σαμοθράκη, τους Δελφούς και αλλού, όλα αυτά αποτελούν το βιβλίο που έχει διατηρηθεί από την αρχαιότητα. Βρίσκεται στο χέρι εκείνου του Αγγέλου που το πρόσωπό του σχηματίζεται από νεφέλη, το στήθος του από ουράνιο τόξο και τα πόδια του από φωτιά και ο οποίος στέκει εκεί κραταιός. Αλλά για τον άνθρωπο με τη σημερινή συνείδηση όλα αυτά μπορούν να γίνουν κάτι ζωντανό και αναζωογονητικό μόνο αν αναζητήσουμε μέσα μας την πηγή από την οποία μπορούμε να μάθουμε να βλέπουμε πνευματικά. Πρέπει να «φάμε» το βιβλίο που προηγουμένως ήταν διαθέσιμο απ’ έξω, πρέπει να το πάρουμε μέσα μας. Στην αρχή αυτό το βιβλίο που περιέχει τα υπέρτατα μυστικά είναι γλυκό στο στόμα για κάποιους. Οι άνθρωποι αγαπούν πολύ αυτό που θέλει να τους δώσει η πνευματική θέαση· το βρίσκουν γλυκό σαν μέλι. Όταν όμως έρχονται οι αληθινά βαθιές απαιτήσεις της ζωής που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μιας πνευματικής κατανόησης του κόσμου, τότε, ειδικά για τους σημερινούς υλιστές ανθρώπους, αυτό που ο Αποκαλυπτής λέει ότι είναι γλυκό σαν μέλι γίνεται πικρό στην κοιλιά, γιατί είναι επώδυνο να χωνευτεί η πνευματική τροφή που είναι τόσο πολύ αναγκαία για τον άνθρωπο.
Βλέποντάς τα όλα αυτά πρέπει να παραδεχτούμε: Μέσα σε όλα αυτά τα παιχνίδια της τυχαιότητας, σε όλη αυτή τη σύγχυση, καθίσταται απαραίτητο να λάβουμε εκείνη τη δύναμη με την οποία θα μετράμε τα πάντα εκ νέου –και η οποία προέρχεται ακριβώς από την πνευματική δύναμη που μας δείχνει τον τριμερή άνθρωπο. Ένα καλάμι δίνεται από τον ουρανό, στην πραγματικότητα μία ράβδος μέτρησης, για να μετρηθούν τα πάντα εκ νέου (Αποκ. ιαʹ). Κοιτάξτε την εποχή μας, αγαπητοί φίλοι μου. Δεν είναι απαραίτητο να γίνουν νέες μετρήσεις; Δεν πρέπει να προσθέσουμε σε αυτό το αφηρημένο κατασκεύασμα του σημερινού χάρτη των χωρών κάτι σαν την Ασία ως ένα σχήμα από σύννεφο, την Ευρώπη χρωματισμένη σαν το ουράνιο τόξο, την Αμερική με τα πύρινα πόδια; Δεν πρέπει να μετρήσουμε τα πάντα εκ νέου από την άποψη της πνευματικής ζωής; Δεν βρισκόμαστε εν τω μέσω της εκτέλεσης αυτού που μας παρουσιάζει η Αποκάλυψη;
Αν αντιληφθούμε με πλήρη συνείδηση αυτό στο οποίο πρέπει να εισέλθουμε, θα φύγουμε από τη σφαίρα των λαϊκών, οι οποίοι σήμερα πρέπει να κάνουν τόσα πολλά στο βαθύτερο υποσυνείδητο, και θα περάσουμε σε μια εντελώς μη ορθολογιστική κατανόηση των καθηκόντων της εποχής μέσα από εκείνο που θα είναι η νέα ιεροσύνη. Βλέπετε, αυτό ακριβώς είναι που πρέπει να ειπωθεί αναφορικά με τα κεφάλαια της Αποκάλυψης που έχουμε εδώ. Όλα ταιριάζουν, μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια. Θα μπορούμε τώρα άνετα να πούμε αυτά που πρέπει για την εξέλιξη της φυλής και του ατόμου, για τα οποία θα συζητήσουμε αύριο.
[1] Βλέπε: Ρούντολφ Στάινερ, Πώς αποκτώνται γνώσεις των ανώτερων κόσμων (GA 10), εκδ. Ανθρωποσοφία και εκδ. Etra
[3] Βλέπε: Εσωτερικές διδασκαλίες για την πρώτη τάξη της Σχολής Πνευματικής Επιστήμης στο Γκαιτεάνουμ, 6ο μάθημα ανασκόπησης, 17/9/1924 (GA 270c).
[4] Βλέπε: Ρούντολφ Στάινερ, Θεοσοφία (GA 9), εκδ. Κέδρος, εκδ. Etra και εκδ. Βιβλιοθήκη του Ρόδου
[5] Tomáš
Garrigue Masaryk (1850-1937), κοινωνιολόγος και φιλόσοφος, πρόεδρος της
Τσεχοσλοβακίας.
Βλέπε: el.wikipedia.org/wiki/Τόμας_Μάζαρικ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου