Πρέπει επανειλημμένα να ζούμε με το ερώτημα: Τι σημαίνει μια τέτοια εορτή όπως το Πάσχα για το μεγαλύτερο τμήμα της ανθρωπότητας; Μπορούμε να πούμε ότι για πάρα πολλούς ανθρώπους, όταν βρίσκονται στον κύκλο των φίλων τους, που θέλουν ακόμα να συναντιούνται για να γιορτάσουν μαζί αυτή τη γιορτή, όλες οι σκέψεις τους για το Πάσχα κινούνται στη γραμμή των παλαιών συνηθειών της σκέψης. Χρησιμοποιούν παλαιές εκφράσεις, τις οποίες αρθρώνουν λίγο-πολύ αυτόματα, και κάνουν την ίδια ανάκληση με την ίδια φόρμουλα, στην οποία είναι ήδη από καιρό συνηθισμένοι. Όμως, έχουμε άραγε σήμερα το δικαίωμα να εκφράζουμε αυτή την ανάκληση, όταν βλέπουμε παντού μια σαφή απροθυμία συμμετοχής στη μεγάλη αλλαγή που είναι τόσο απαραίτητη στην εποχή μας; Δικαιούμαστε μήπως να χρησιμοποιούμε τα λόγια του Παύλου: «Όχι Εγώ, αλλά ο Χριστός μέσα μου!» όταν δείχνουμε τόσο μικρή διάθεση να ερευνήσουμε τι είναι αυτό που έχει φέρει τόσο μεγάλη δυστυχία στην ανθρωπότητα στη σύγχρονη εποχή; Δεν θα έπρεπε μαζί με την εορτή του Πάσχα, να προσπαθούμε να αποκτήσουμε μια σαφή ιδέα για τη μοίρα που έπληξε την ανθρωπότητα, και τι είναι αυτό που αποκλειστικά μπορεί να μας βγάλει από την καταστροφή – δηλαδή, η υπεραισθητή γνώση;
…
Διατηρούμε την εορτή του Πάσχα και της Ανάστασης, αλλά με την υλιστική μας αντίληψη έχουμε πάψει προ πολλού να νοιαζόμαστε για το αν πραγματικά κατανοούμε τι σημαίνει η Ανάσταση… Είναι παράλογο να γιορτάζει ο άνθρωπος την Ανάσταση, ενώ την ίδια στιγμή εναποθέτει όλη του την πίστη στη σύγχρονη επιστήμη, η οποία προφανώς δεν μπορεί ποτέ να επικαλεστεί μια τέτοια Ανάσταση. Ο υλισμός από τη μια πλευρά, και ο εορτασμός του Πάσχα από την άλλη, είναι δύο πράγματα που δεν μπορούν να συνυπάρχουν το ένα δίπλα στο άλλο…
… Με το πέρασμα στην Πέμπτη Μετα-Ατλαντική εποχή άρχισε να λειτουργεί μια νέα τάση, μια τάση προς μια επιστημονική γνώση, προσαρμοσμένη στη δύναμη της ανθρώπινης λογικής και κρίσης. Τώρα έχει έρθει η ώρα να προχωρήσει αυτό παραπέρα και να εξελιχθεί σε γνώση του υπεραισθητού κόσμου. Διότι το Συμβάν του Γολγοθά είναι ένα συμβάν που εμπίπτει απόλυτα στον υπεραισθητό κόσμο… Το Πάσχα πρέπει να μας υπενθυμίζει –από τον τρόπο που προσδιορίζεται η ημερομηνία του– να κοιτάζουμε ψηλά, πέρα από τη Γη, σε αυτό που βρίσκεται έξω από τη Γη. Ο άνθρωπος της σύγχρονης εποχής δεν έχει διατηρήσει περισσότερη επίγνωση για το τι υπάρχει πέρα από τη Γη, από αυτό που του δίνουν τα μαθηματικά, η μηχανική, και πρόσφατα η φασματική ανάλυση. Αυτές οι επιστήμες αποτελούν τα θεμέλια πάνω στα οποία ο άνθρωπος προσπαθεί να δομήσει τη γνώση του σχετικά με όλα όσα υπάρχουν πέρα από τη Γη. Δεν αισθάνεται πλέον ο ίδιος ενωμένος με αυτούς τους κόσμους, ούτε ότι ο Χριστός κατήλθε από εκεί, όταν εισήλθε στην προσωπικότητα του Ιησού.
… Λέγεται ότι το ηλιακό σύστημα προήλθε από ένα αρχέγονο νεφέλωμα, και κατά τη διάρκεια των έντονων αλλαγών που υπέστη το νεφέλωμα με τη συμπύκνωσή του, δημιουργήθηκαν τα φυτά, τα ζώα κι επίσης ο άνθρωπος…
… Σε έναν τέτοιο κόσμο δεν θα βρούμε ποτέ την περιοχή απ’ όπου κατήλθε ο Χριστός για να ενωθεί με τη ζωή της Γης!... Μια ομίχλη απλώνεται μπροστά στα μάτια των ανθρώπων, όταν διατηρούν μια γιορτή σαν το Πάσχα, απέχοντας ταυτόχρονα πολύ από τη δημιουργία μιας αληθινής ιδέας για την Ανάσταση, … η οποία μπορεί να συλληφθεί μόνο με την πνευματική και υπεραισθητή γνώση.
Ο μόνος εφικτός τρόπος στις μέρες μας να συνδέσει ο άνθρωπος ένα σωστό συναίσθημα με το Πάσχα, είναι να κατευθύνει τη σκέψη του στην παγκόσμια καταστροφή που συμβαίνει στην εποχή του. Διότι πραγματικά μια παγκόσμια καταστροφή βρίσκεται μπροστά μας. Δεν είναι μόνον η καταστροφή του πολέμου που ξέσπασε τα τελευταία χρόνια, αλλά κυρίως η παγκόσμια εκείνη καταστροφή που οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν χάσει κάθε ιδέα για τη σύνδεση του γήινου με ό,τι βρίσκεται πέρα από τη Γη… Η ανθρωπότητα έχει οδηγήσει τον εαυτό της στην καταδίκη να σταυρωθεί πάνω στο σταυρό του δικού της υλισμού. Αλλά ο άνθρωπος οφείλει ο ίδιος να κάνει κάτι, προτού μπορέσουν να εγερθούν από τον τάφο του ανθρώπινου υλισμού όλα όσα μπορούν να δοθούν από την υπεραισθητή γνώση.
Η επιδίωξη της υπεραισθητής γνώσης είναι από μόνη της μια πασχαλινή πράξη, είναι κάτι που δίνει στον άνθρωπο το δικαίωμα να γιορτάσει για άλλη μια φορά το Πάσχα. Ας ατενίσουμε την πανσέληνο και ας νιώσουμε πώς τα φαινόμενά της συνδέονται με τον άνθρωπο, πώς η αντανάκλαση του ήλιου συνδέεται με το φεγγάρι, και ας στοχαστούμε μετά την ανάγκη να αναζητήσουμε σήμερα μια αληθινή αυτογνωσία, η οποία μπορεί να αναδείξει τον άνθρωπο ως αντανάκλαση του υπεραισθητού. Αν ο άνθρωπος γνωρίσει ότι ο ίδιος είναι μια αντανάκλαση του υπεραισθητού, αν αναγνωρίσει πώς διαμορφώνεται και συγκροτείται από το υπεραισθητό, τότε θα βρει επίσης τον τρόπο να φτάσει στο υπεραισθητό. Κατά βάθος, η αλαζονεία και η υπερηφάνεια είναι αυτές που εκφράζονται στην υλιστική θεώρηση του κόσμου. Είναι η ανθρώπινη υπερηφάνεια, που εκδηλώνεται με παράξενο τρόπο! Ο άνθρωπος δεν θέλει να είναι αντανάκλαση του θεϊκού και του πνευματικού, θέλει απλά να είναι ο ανώτερος των ζώων. Εκεί είναι ο ανώτερος. Το ζήτημα όμως είναι, μεταξύ ποιων όντων είναι ο ανώτερος; Η υπερηφάνεια οδηγεί τον άνθρωπο να μην αναγνωρίζει τίποτα πέρα από τον εαυτό του…
Είναι αλήθεια ότι σήμερα ζούμε σε μια εποχή όπου ο Χριστός Ιησούς σταυρώνεται πάλι υπό μια πολύ ιδιαίτερη έννοια. Σταυρώνεται στο πεδίο της γνώσης. Μέχρις ότου οι άνθρωποι δουν ότι ο σημερινός τρόπος γνώσης, προσκολλημένος αποκλειστικά στις αισθήσεις, δεν είναι παρά ένας τάφος της γνώσης, από τον οποίο πρέπει αναστηθούν – μέχρι να το δουν αυτό, δεν μπορούν να ανυψωθούν σε βιώματα σκέψης και συναισθήματος που να έχουν έναν αληθινό πασχαλινό χαρακτήρα.
… Διατηρούμε ακόμα την παράδοση μιας πασχαλινής γιορτής που υποτίθεται ότι γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης. Την παράδοση την έχουμε, αλλά το δικαίωμα να γιορτάζουμε μια τέτοια εορτή δεν το έχουμε εμείς που ζούμε στον σημερινό πολιτισμό.
Πώς μπορούμε να αποκτήσουμε πάλι αυτό το δικαίωμα; Πρέπει να συλλάβουμε το όραμα του Ιησού Χριστού που βρίσκεται στον τάφο, του Ιησού Χριστού που την ώρα του Πάσχα υπερνικά την πέτρα που τοποθετήθηκε πάνω από τον τάφο Του – πρέπει να πάρουμε αυτή τη σκέψη και να τη συνδέσουμε με μια άλλη σκέψη. Διότι η ψυχή του ανθρώπου πρέπει να αισθάνεται την καθαρά εξωτερική, μηχανιστική γνώση σαν μια ταφόπλακα που κύλησε πάνω του. Πρέπει να αγωνιστεί για να ξεπεράσει την πίεση αυτής της γνώσης. Πρέπει να βρει τη δυνατότητα να ομολογήσει την πίστη του όχι με τα λόγια: «Όχι Εγώ, αλλά το πλήρως ανεπτυγμένο ζώο μέσα μου», αλλά να μπορεί αληθινά να πει: «Όχι Εγώ, αλλά ο Χριστός μέσα μου».
… Πρέπει να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε αυτά τα λόγια του Παύλου. Μόνο τότε θα μπορέσει το αληθινό πασχαλινό άγγελμα να αναδυθεί από τα βάθη της καρδιάς και της ψυχής μας, και να περάσει στη συνείδησή μας.
(Rudolf Steiner, Το νόημα του Πάσχα: Ο Παύλος και η ώθηση του Χριστού, GA 198, Dornach, 2 Απριλίου 1920)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου