HOME »
ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Ορθοδοξία και Ελληνισμός
Αυτό που οι περισσότεροι δεν αντιλαμβάνονται καλά είναι ότι αυτό που πιστεύουν οι ορθόδοξοι χριστιανοί περιλαμβάνεται στο σύμβολο της πίστεως δηλαδή το «Πιστεύω.» Το πιστεύω [2] είναι μεν ένα συνοπτικό κείμενο, αλλά περιέχει όλα τα βασικά συστατικά της ορθόδοξης πίστης. Η ανάλυση των βασικών αυτών συστατικών έχει γίνει διεξοδικά από πολλούς ιερωμένους και θεολόγους, όμως δεν έχει δοθεί η δέουσα έμφαση στις πέντε πρώτες λέξεις, που έχουν ως εξής:
«Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν, Πατέρα»
Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι είναι παιδιά του ίδιου Θεού και ότι τον Θεό τον έχουν μέσα τους και είναι η φωνή της συνείδησης τους, η οποία προτρέπει προς το καλό και την αρετή και αποτρέπει από το κακό και την κακία. Όμως για να μπορεί να γίνει αυτό θα πρέπει η λογική να κυβερνά τη νόηση, η οποία νόηση, κατά τον Πλάτωνα [3], αποτελείται από τρία συστατικά: την λογική την επιθυμία και τον θυμό. Όταν η λογική κυβερνά τη νόηση και διαχειρίζεται εντός ορίων την επιθυμία και το θυμό, τότε επικρατεί η φωνή της συνείδησης και το άτομο πλησιάζει το Θείο (εσωτερική ισορροπία). Όταν η επιθυμία ή και ο θυμός κυβερνούν τη νόηση και χρησιμοποιούν τη λογική για να πετύχουν τους εκτός ορίων επιδιώξεις τους, τότε παραγκωνίζεται η φωνή της συνείδησης και το άτομο απομακρύνεται από το Θείο (διατάραξη εσωτερικής ισορροπίας). Υπόψη ότι τα όρια για να είναι οι σκέψεις και οι πράξεις σωστές τα έθεσε ο Αριστοτέλης [1] και είναι αυτά όπου οι σκέψεις και οι πράξεις δεν πρέπει να είναι ελλιπείς ούτε υπερβολές, αλλά να βρίσκονται σε ένα ενδιάμεσο διάστημα που ονόμασε μεσότητα της αρετής (εξωτερική ισορροπία).
Το υπόλοιπο κείμενο του συμβόλου της πίστεως και οι αναλύσεις που έχουν γίνει επ’ αυτού συμβάλλουν στον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί η εσωτερική και η εξωτερική ισορροπία για να πλησιάσει το άτομο τη θέωση. Στο πως θα επιτευχθεί η εσωτερική και η εξωτερική ισορροπία συγκλίνουν επίσης σχεδόν όλα τα κείμενα των ιερών γραφών και της ιεράς παράδοσης.
Να σημειωθεί ότι το σύμβολο της πίστεως πουθενά δεν αναφέρει την ύπαρξη του σατανά και άρα δεν υπάρχει λόγος να πιστεύει κανείς στην ύπαρξη του. Το επιχείρημα ότι το μεγαλύτερο επίτευγμα του σατανά είναι ότι έπεισε τούς ανθρώπους ότι δεν υπάρχει είναι σαν να λέμε ότι το μεγαλύτερο επίτευγμα του γαϊδάρου είναι ότι έπεισε τούς ανθρώπους ότι δεν έχει φτερά να πετάει! Σχετικά με την Κυριακή προσευχή που καταλήγει «μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού», πειρασμός και πονηρό μπορεί να χαρακτηρισθεί η απομάκρυνση από τη θέωση όπου η λογική εξουσιάζεται κυρίως από την επιθυμία ή/και τον θυμό.
Αναφορές
[1] Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια (1, B-IV έως B-VIII)
[2] Ορθόδοξος Χριστιανική Πίστις https://pistis.gr/
[3] Πλάτωνος Πολιτεία 441ε
Ι. Ν. Χατζόπουλος 3-10-2025
=======================================================
Ιωάννης Ν. Χατζόπουλος, MSCE, PhD
Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου
Τ. καθηγητής Πανεπιστημίου CSUF, USA
Πύργοι Θερμής, Μυτιλήνη, 81100
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου