Αγαπητοί φίλοι,
Το Κέντρο Ελληνικoύ Πολιτισμού – Κ.Ε.Π. βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει την έναρξη μαθημάτων για το θρυλικό ελληνικό λαϊκό όργανο μπουζούκι, η προέλευση του οποίου ανάγεται στην αρχαία Ελλάδα!!!
Τα μαθήματα διδάσκονται από τον εξαιρετικό Έλληνα ιστορικό και επαγγελματία μουσικό, γνώστη της ρωσικής γλώσσας, Ελευθέριο Χατζηθεοδωρίδη. Το αναλυτικό βιογραφικό του καθηγητή μας, σε ρωσική και ελληνική, δύνασθε να αντλήσετε στον εξής κάτωθι σύνδεσμο: http://www.hecucenter.ru/up/ Ελευθέριος Χατζηθεοδωρίδης__CV Элефтериос Хадзитеодоридис.pdf
Τα μαθήματα προβλέπεται να είναι διαδικτυακά και δια ζώσης, ιδιαίτερα και ομαδικά. Η ύπαρξη του οργάνου, του μπουζουκιού – είναι απαραίτητη.
Για περισσότερες πληροφορίες και εγγραφές οι ενδιαφερόμενοι δύνανται να απευθύνονται στα γραφεία του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού – Κ.Ε.Π., στα τηλέφωνα στα τηλέφωνα στα γραφεία του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού – Κ.Ε.Π. +7 495 7084809, +7 495 7084810.
ή στις ηλεκτρονικές δ/νσεις info@hecucenter.ru , hcc@mail.ru
Κατωτέρω παρατίθεται ενημερωτικό σημείωμα, σε ρωσική και ελληνική, για την ιστορία του μουσικού οργάνου !
Σας περιμένουμε!
ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!! ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΑΣ ΕΝΙΑΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ !!!
ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!! ΜΑΖΙ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΟΙ, ΣΘΕΝΑΡΟΤΕΡΟΙ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟΙ και ειλικρινά ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ !!!
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B7%D1%83%D0%BA%D0%B8
Бузуки
|
Бузуки |
|
Баглама, багламазаки |
|
|
Бузуки (греч. το μπουζούκι) — струнный щипковый музыкальный инструмент, разновидность лютни. По одной из версий, происходит от древнегреческой лиры, по другой — от турецкого саза (бозук-саз). Похож на турецкий инструмент багламу, распространён в Греции, на Кипре, в Израиле, в Ирландии («зук») и в несколько изменённом виде в Турции (турецкий бузуки). Классический бузуки имеет 4 двойных металлических струны (старинный, «баглама» — 3 двойных). К семейству бузуки можно отнести и багламазаки — крошечный бузуки с 3 двойными струнами. Его высокий, нежный звук в составе классического греческого оркестра или сольно сопровождает танцы сиртаки и хасапико[1].
История
В Греции инструмент и исполняемые на нём песни в стиле ребетика долгое время считались вне закона — музыка для бузуки была запрещена и не выходила за пределы таверн, где обычно собирались криминальные элементы. Ошибочно считается, что возрождение этого инструмента началось в 1960-е годы, благодаря выдающемуся греческому композитору Микису Теодоракису, который создал музыку для всемирно известного фильма «Грек Зорба» с Энтони Куинном в главной роли. «Сиртаки» Теодоракиса стали визитной карточкой Греции. В официальную греческую культуру бузуки ввёл Василис Цицанис (греч. Βασίλης Τσιτσάνης) в конце 40-х — начале 50-х годов XX века. Микис Теодоракис назвал Цицаниса своим учителем. Популяризации музыки Цицаниса и бузуки активно помогали два величайших греческих композитора Манос Хадзидакис и Микис Теодоракис, составив тем самым триумвират создателей современной греческой музыки. Всемирную известность инструмент, действительно, получил благодаря музыке к фильму «Грек Зорба».
История бузуки в Ирландии начинается в 1960-х гг. Пионерами использования этого инструмента (вернее, его классического варианта) для исполнения национальной ирландской музыки были Джон Мойнихан и Энди Ирвин. Греческий вариант (3 хора), хотя и не стал характерным для ирландских исполнителей, получил развитие благодаря Алеку Финну. Первоначально бузуки использовался в качестве аккомпанирующего инструмента для флейты или скрипки. Изменение классического строя, повлёкшее за собой приглушение «восточного» характера звучания, снискало инструменту славу солиста ирландского оркестра.
Именно в Ирландии развернулась большая работа по модернизации бузуки. Первым значительным изменением стала плоская нижняя дека, заменившая округлую наборную, унаследованную от греков. Это позволило сделать звук более сухим и четким, акцентировать интонационные штрихи при игре медиатором, что отвечало характеру ирландской музыки. Ирландский бузуки, в отличие от греческого варианта, зачастую лишен декоративных элементов, верхняя дека плоская, имеет одно круглое, подобно гитаре, отверстие резонатора. Встречаются инструменты с овальным отверстием и/или с панцирем, украшенным растительным орнаментом.
В течение 1960-х годов делаются первые успешные попытки усилить звучание бузуки с помощью электроники, в результате чего появляется т. н. «электробузуки». Пионерами электроусиления бузуки стали греческие музыканты Манолис Хиотис и Гиоргос Зампетас, которые разработали и успешно применили специальные звукосниматели для данного инструмента; по своему звучанию он очень напоминает хамбакер. На бузуки устанавливаются как активные, так и пассивные датчики. Сегодня звукосниматели для бузуки производятся фирмами EMG, Lace Actodyne и Seymour Duncan.
Описание
- Стандартный строй греческого бузуки с 3 хорами — DмD1 — AмAм — D1D1 (пара струн в первом хоре настроена в октаву).
- Стандартный строй греческого бузуки — CмC1 — FмF1 — AмAм — D1D1 (пара струн в первых двух хорах настроена в октаву).
- Стандартный строй ирландского бузуки — Gб Dм Aм D1 (пара струн в хорах настроена в унисон).
Примечания
- ↑ Багламазаки Архивная копия от 20 июля 2014 на Wayback Machine // Народный ансамбль России «Гренада»
Литература[править | править код]
- Bouzouki // The New Grove. Dictionary of music and musicians. — USA: Oxford University Press, 2001.
Ссылки
|
Греческий бузуки: |
Ирландский бузуки: |
- Никифоров И. Бузуки // gardarica.narod.ru
- История инструмента // music-instrument.ru
- Бузуки // chorus-musik.narod.ru
- Василис Цицанис http://hellas-songs.ru/person/46/
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%B6%CE%BF%CF%8D%CE%BA%CE%B9
Μπουζούκι
Το μπουζούκι είναι λαουτοειδές έγχορδο λαϊκό μουσικό όργανο, με αχλαδόσχημο αντηχείο (σκάφος) από επιμήκεις ξύλινες λορίδες, τις ντούγιες, και μακρύ βραχίονα, το μπράτσο ή μάνικο με κλειδιά στην άκρη για το χόρδισμα (κούρδισμα).
Κατά μήκος του βραχίονα υπάρχουν λεπτά μεταλλικά ελάσματα, κάθετα προς τον επιμήκη άξονα του βραχίονα, που σφηνώνονται σε μία λεπτή σχισμή και λέγονται τάστα. Τα διαστήματα ανάμεσα στα τάστα, οριοθετούν την απόσταση του ημιτονίου.
Το σύγχρονο μπουζούκι διαθέτει τρεις ή τέσσερις διπλές χορδές τις οποίες χτυπά ο μουσικός με ένα μικρό πλήκτρο την πένα. Αρχικά το μπουζούκι έφερε τρία ζεύγη μεταλλικών χορδών κουρδισμένες σε τόνους ΡΕ-ΛΑ-ΡΕ (υπάρχουν επίσης αναφορές για επτάχορδα ή και οκτάχορδα τριφωνικά μπουζούκια πάλι σε χόρδισμα ΡΕ-ΛΑ-ΡΕ, με τη διαφορά ότι η μπάσα ΡΕ και άλλοτε και η ΛΑ αποτελούνταν από 3 χορδές), ενώ αργότερα απέκτησε τέταρτο ζεύγος και κούρδισμα ΡΕ-ΛΑ-ΦΑ-ΝΤΟ (πάλι ανά ζεύγος).
Παλιότερα τα κουρδίσματα (ντουζένια) άλλαζαν ανάλογα με τον μουσικό δρόμο (μακάμ) της εκτελούμενης μελωδίας. Οι τρόποι αυτοί διατηρήθηκαν μέχρι τον μεσοπόλεμο και χάθηκαν σταδιακά, οριστικά δε με την επικράτηση του τετράχορδου.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η καταγωγή του μπουζουκιού (εκ του τουρκικού μποζούκ, που θα πει "σπασμένο" ή "χαλασμένο") σαν όργανο είναι ελληνική, ενώ θεωρείται όπως κι όλα τα λαούτα, σαν ένα είδος μετεξέλιξης της αρχαιοελληνικής πανδούρας.[1] Η καταγωγή του μπουζουκιού, ως απόγονος της αρχαίας ελληνικής μουσικής, τοποθετείται στην αρχαία Ελλάδα,[2] όπου υπήρχε το αντίστοιχο αρχαιοελληνικό όργανο γνωστό κι ως "Πανδουρίδιον" ή αλλιώς "τρίχορδο" επειδή είχε τρεις χορδές.
Έντονος υποστηρικτής της πηγής αυτής είναι τα γλυπτά τής εποχής, με γνωστότερο αυτό της Μαντινείας (4ος αιώνας π.Χ.), που σήμερα εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, κι απεικονίζει το μυθικό αγώνα, μεταξύ Απόλλωνος και Μαρσύα, όπου η αρχαιοελληνική πανδούρα παίζεται από μια μούσα κάθισμένη πάνω σε έναν βράχο.[3]
Ορισμένοι δέχονται την τουρκική προέλευση μόνο στην ετυμολογία του ονόματος (bοzuk), αν και είναι πιθανόν η λέξη να προέρχεται από τη περσική λέξη "ταμπούρ-ε μποζόργκ" που σημαίνει "μεγάλος ταμπουράς" με μετατροπή του ήχου "ργκ" σε "κ" στην ελληνική και την τουρκική. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, το μπουζούκι που κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη λαϊκή ορχήστρα, έχει σχήμα, διαστάσεις και διάταξη χορδών, ίδια περίπου εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Πέρασε από τους αρχαίους Έλληνες στους Βυζαντινούς, επέζησε στην Τουρκοκρατία και η άνθησή του στις μέρες μας πέρασε πρώτα από μια περίοδο αμφισβήτησης στις αρχές του 20ου αιώνα. Οι παραλλαγές αυτού του αρχαίου οργάνου ήταν αρκετές μέσα στα χρόνια της ζωής του και είχε τα ονόματα πανδούρα ή πανδουρίδα, τρίχορδον, ταμπουράς, θαμπούρα, ταμπούριν, ψαλτήριον, μπουζούκι και πολλά άλλα ακόμη με τα οποία ονομάζονταν και άλλα μικρότερα ή μεγαλύτερα όργανα της ίδιας οικογένειας, των ταμπουράδων.
Στην πραγματικότητα ήταν απλώς μικροτροποποιήσεις και παραλλαγές του ίδιου βασικού οργάνου, του ταμπουρά. Ο μουσικολόγος και κριτικός Φοίβος Άνωγειανάκης περιγράφει την πορεία του ταμπουρά και την ιστορία του ονόματός του ως τις μέρες μας. Για τη βυζαντινή εποχή οι πηγές είναι πολλές, καθώς η πανδούρα και το κανονάκι, ήταν από τα βασικότερα όργανα για τη διδασκαλία της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής, όπως τονίζει ο αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος στο βιβλίο του για την βυζαντινή μουσική.
Σύγχρονη ιστορία
Ρεμπέτικο
Στο 2ο μισό του 19ου αιώνα ανιχνεύονται οι ρίζες του ρεμπέτικου τραγουδιού, το οποίο άρχισε να αποδίδεται με τη συνοδεία μπουζουκιού, αλλά όχι αποκλειστικά, όπως έγινε αργότερα.
Το 1935 σχηματίσθηκε η πρώτη επαγγελματική ρεμπέτικη κομπανία (το συνηθισμένο σχήμα με δύο μπουζούκια, μια κιθάρα κι ένα μπαγλαμά ή και παραλλαγές).
Στην κομπανία συμμετείχαν ο Μάρκος Βαμβακάρης,που έπαιζε μπουζούκι και τραγουδούσε, ο Στράτος Παγιουμτζής που τραγουδούσε κυρίως, ο Ανέστης Δελιάς που έπαιζε μπουζούκια, κιθάρα και τραγουδούσε, και ο Γιώργος Μπάτης που έπαιζε μπαγλαμά και τραγουδούσε.
Το ρεμπέτικο, αυτό το μουσικό είδος ταυτίσθηκε με το μπουζούκι και το όργανο αυτό τελειοποιήθηκε και αξιοποιήθηκε στα χέρια μεγάλων εκτελεστών ανάμεσα στους οποίους ήταν οι Μάρκος Βαμβακάρης, Βασίλης Τσιτσάνης, Γιάννης Παπαϊωάννου, Μανώλης Χιώτης, Γιώργος Μητσάκης και πολλοί άλλοι.
Ο Μανώλης Χιώτης και το τετράχορδο μπουζούκι.
Η μεγάλη αλλαγή στην τεχνική του μπουζουκιού έγινε από το Μανώλη Χιώτη, που είχε την ιδέα να το κάνει ηλεκτρικό,να προσθέσει μια ακόμη διπλή χορδή και να το κουρδίσει στη λογική της κιθάρας. Κατασκευαστές του τετράχορδου μπουζουκιού οι οργανοποιοί αδελφοί Παναγή[4] .
Το τετράχορδο, ως πιο πολυφωνικό, έδινε τη δυνατότητα για περισσότερες και πιο περίπλοκες συγχορδίες ενώ, επειδή έχει περισσότερες χορδές, διευκόλυνε τον εκτελεστή να παίζει τις κλίμακες κάνοντας μικρότερες διαδρομές στην ταστιέρα με τα δάχτυλα του αριστερού χεριού.
Κατασκευαστικά στοιχεία.
Από κατασκευαστική άποψη τα μπουζούκια μπορούν να έχουν διαφορές μεταξύ τους όχι μόνο στον αριθμό των χορδών αλλά και σε άλλα χαρακτηριστικά, π.χ. μήκος μάνικου, πλάτος, ύψος, βάθος του ηχείου ή σκάφους, το πλάτος των ξύλινων φετών του σκάφους. Τις διαφορές αυτές καθορίζει ο κατασκευαστής που με την εμπειρία του και ανάλογα με τον ήχο που θέλει να βγάζει το όργανο, τροποποιεί τα λειτουργικά στοιχεία του για να πετύχει πιο οξύ, πιο βαθύ ή πιο βαρύ ήχο.
Το μέγεθος και το είδος του ηχείου παίζουν ρόλο στην τονικότητα του οργάνου ενώ το μήκος του μάνικου, και κατ' επέκταση των χορδών, δίνουν τη διαφορά στην τονικότητα του οργάνου. Εννοείται ότι κάθε μήκος μάνικου έχει διαφορετικό πλάτος τάστων αφού όλα τα μπουζούκια έχουν τον ίδιο αριθμό τάστων. Μεγάλη σημασία στον ήχο έχει και η ποιότητα των ξύλων από τα οποία είναι κατασκευασμένο το όργανο.
Για την κατασκευή του σκάφους θεωρείται ότι καλύτερα ξύλα είναι της μουριάς, της απιδιάς, της κερασιάς, της ακακίας, της φτελιάς κι ακολουθούν της καρυδιάς, του πλάτανου, της καστανιάς. Το ξύλο του σκάφους πρέπει να είναι συμπαγές, ιδιότητα που έχουν εκείνα τα ξύλα που προέρχονται από δέντρα βραδείας ανάπτυξης. Το καπάκι του σκάφους πρέπει να είναι από κέδρο ή έλατο (κατά προτίμηση ερυθρελάτη) αν είναι δυνατό, μονοκόμματο. Το καπάκι είναι που παίζει τον κύριο ρόλο στον ήχο γιατί αυτό πάλλεται και ενισχύει και παρατείνει τους παλμούς των χορδών.
Στην ποιότητα του ήχου παίζει ρόλο ο λούστρος και η επεξεργασία του λουστραρίσματος. Καλύτερος είναι ο φυσικός λούστρος από γομμαλάκκα που είναι περασμένος με το χέρι σε πολλά στρώματα, με τον παραδοσιακό τρόπο. Έτσι οι επιφάνειες των ξύλων γίνονται πιο συμπαγείς και πιο ανακλαστικές, πέρα από το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Το μάνικο πρέπει να είναι από πολύ ξερό και σκληρό ξύλο για να μη σκεβρώσει κι απομακρύνει τις χορδές από την ταστιέρα, οπότε το όργανο γίνεται φάλτσο και δυσκολόπαιχτο. Για να το πετύχουν αυτό οι οργανοκατασκευαστές χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές κι ο καθένας έχει τα δικά του μυστικά.
Μπορεί κανείς να βάλει μέσα στο μάνικο μια μεταλλική βέργα που αυξάνει την αντοχή στο σκεύρωμα αλλά προσθέτει πολύ βάρος. Τέτοιας κατασκευής είναι τα λεγόμενα "βιομηχανικά" μπουζούκια. Το καλύτερο ξύλο για μάνικο είναι το σφενδάμι, η φτελιά και η καρυδιά. Η πλάκα που κάθεται πάνω στο μάνικο και σ' αυτήν σφηνώνονται τα συρμάτινα τάστα πρέπει να είναι πολύ σκληρό, συμπαγές, ανθεκτικό ξύλο αλλά και όμορφο.
Τα καλύτερα για αυτή τη θέση είναι ο έβενος, ο παλίσανδρος, το πυξάρι και η τριανταφυλλιά, ανάλογα με το χρώμα που θέλουμε να έχει η ταστιέρα (ο έβενος μαύρο, ο παλίσανδρος κοκκινιάρικο σκούρο, η τριανταφυλλιά καστανοκόκκινο με όμορφα νερά και το πυξάρι ανοιχτόχρωμο). Τέλος έρχονται τα διακοσμητικά στοιχεία που προσθέτουμε στο μπουζούκι. Αυτά, όσο πιο πολλά είναι, τόσο ο ήχος γίνεται πιο μουντός.
Γι' αυτό θα ακούσετε τον καλύτερο ήχο από τα λιτά μπουζούκια, πιο καθαρό και πιο "καμπανάτο". Μπορεί, βέβαια, ένα μπουζούκι να έχει διακοσμητικά από φυσικά υλικά (ξύλο, σεντέφι, ελεφαντόδοντο, ταρταρούγα) και να είναι και "πλουμιστό" και καθαρόηχο. Αυτό έγκειται στη μαστοριά του κατασκευαστή.
Ξακουστός κατασκευαστής ήταν ο περιβόητος Ζοζέφ που έφτιαξε μπουζούκια για τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες. Λέγεται ότι το πρώτο τετράφωνο το έφτιαξε αυτός, στις αρχές της δεκαετίας του 1950, κατά παραγγελία και υποδείξεις του Μανώλη Χιώτη.
Ένα ξεχωριστό είδος τρίχορδου μπουζουκιού, με πολύ βαθύ και μακρύ αλλά στενής επιφάνειας καπακιού, που βγάζει έναν ιδιαίτερο ήχο, είναι το γόνατο. Γόνατο έπαιζε ο μεγάλος Στράτος Παγιουμτζής στην "τετράδα του Πειραιώς", την πρώτη ρεμπέτικη κομπανία που ίδρυσε ο Μάρκος Βαμβακάρης όπως προαναφέρεται.
Άλλο είδος, πάλι τρίχορδο, είναι το μισομπούζουκο ή μεσομπούζουκο. Αυτό έχει μικρότερο ηχείο που το σχήμα του είναι σχεδόν ημισφαίριο (κι όχι αχλαδόσχημο) και το μάνικό του είναι λίγο κοντύτερο (έχει μήκος χορδών 60 ή 62 εκατοστά).
Το μπουζούκι είναι το μουσικό όργανο που χρησιμοποιείται στα νυχτερινά μαγαζιά ως πρωταρχικό βασικό μουσικό όργανο . Από τα μπουζούκια που έχουν πάρει το όνομα τους από το μουσικό όργανο μέχρι τα ρεμπετάδικα και τις μουσικοταβέρνες το μπουζούκι είναι το βασικό μουσικό οργανο που ρυθμίζει όλη τη μπάντα.
Μπαγλαμάς
Ο μπαγλαμάς ή μπαγλαμαδάκι, (εκ του τουρκικού bağlama), είναι νυκτό μουσικό όργανο, συγγενές του μπουζουκιού (αλλά μικρότερο σε διαστάσεις), που χρησιμοποιείται στην ελληνική λαϊκή μουσική. Κατά κανόνα έχει τρεις διπλές χορδές. Ο ήχος του μπαγλαμά είναι οξύς. Κάθε χορδή κουρδίζεται μία οκτάβα υψηλότερα από την αντίστοιχη στο μπουζούκι.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
- Risto Pekka Pennanen, Οργανολογική εξέλιξη και εκτελεστική πρακτική του ελληνικού μπουζουκιού. (μέρος Ά),Πολυφωνία ,τ/χ.14 (2009),σελ.38-91
- Risto Pekka Pennanen, Οργανολογική εξέλιξη και εκτελεστική πρακτική του ελληνικού μπουζουκιού. (μέρος ΄Β),Πολυφωνία ,τ/χ.15 (2009),σελ.100-138
Δείτε επίσης
Παραπομπές
- ↑ «Μπουζούκι, απόγονος της αρχαιοελληνικής πανδούρας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2011.
- ↑ Μπουζούκι, απόγονος των αρχαιοελληνικών οργάνων
- ↑ Αρχαία Ελληνικά Όργανα, Πανδούρα.
- ↑ Καγιάφας, Παναγιώτης. «Ο Μανώλης Χιώτης, το τετράχορδο και οι Αφοί Παναγή»
Телеграм-канал ГКЦ: https://t.me/GreekCulturalCenter
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCViNQH3EVWwAU6STJiFi8tQ
facebook: https://www.facebook.com/Hecucenter/
vkontakte: http://vk.com/hecucenter
Instagram: @hecucenter
|
Чтобы отписаться от этой рассылки, перейдите по ссылке |
|
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου